Kontent qismiga oʻtish

Birlashgan Arab Amirliklari: Versiyalar orasidagi farq

Ishoratlarni tahrirla
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish
← Avvalgi tahrir
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
Xqbot (munozara | hissa)
42 832 edits
k r2.7.3) (Bot Oʻchirdi: szl:Zjednoczůne Arabske Ymiraty
M harfi v bilan almashgan.
Teglar: Koʻrib tahrirlagich Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
 
(48 oraliq tahrir tomonidan 31 foydalanuvchi koʻrsatilmagan)
Qator 1: Qator 1:
{{Birlashgan Arab Amirliglar_info}}'''Birlashgan Arab Amirliklari''' (Birlashgan Arab Amirliklari) poytaxti - [[Abu Dhabi]] shahri. [[BMT]] a'zosi
{{Birlashgan Arab Amirliglar_info}}
'''''Birlashgan Arab Amirliklari''''' ('''BAA'''; {{lang-ar|اَلْإِمَارَات الْعَرَبِيَة الْمُتَحِدَة }}) – Gʻarbiy Osiyodagi (Yaqin Sharqdagi) davlat. U Arabiston yarim orolining sharqiy uchida joylashgan va [[Ummon]] va [[Saudiya Arabistoni]] bilan chegaradosh, Fors ko'rfazida [[Qatar]] va [[Eron]] bilan dengiz chegarasiga ega. [[Abu-Dabi]] mamlakatning poytaxti, eng ko'p aholisi bo'lgan [[Dubay]] esa xalqaro markaz hisoblanadi. [[BMT]] aʼzosi. Davlatni boshqarish shakli mutloq monarxiya. Maydon 82,880 km². Milliy pul birligi — [[dirham]] (AED). Rasmiy din — [[islom]]. Musulmonlar — 96 %, boshqalar — 4%.
Hukumat: Absolyut Rohiblik


== Aholisi ==
• Prezident - '''Shayh Halifa bin Zayid Al Nahayan'''
BAA aholisi — 5,1 mln kishi (2010). Etnik tarkibi: [[arablar]] — 20 %, arab olamidan tashqaridagi hududlar, yaʼni [[Yevropa]], [[Hindiston]] va Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlaridan — 80 %. Aholining 33 %i ayollar, 67 %i erkaklar.


== Til ==
• Bosh Vazir - '''Shayh Muhammad bin Rashid Al Maktoum'''
Rasmiy tili [[arab tili]], bundan tashqari ingliz, hind, urdu va fors tillaridan ham foydalaniladi. Soʻngi yillarda Dubayga rus turistlar tashrifi koʻpligi sababli mehmonxonalarda ishchilar rus tillarida ham suhbatlashmoqdalar<ref>{{Citation |year= |title=Информация о стране/www.medela.ru |url=http://www.medela.ru/uae/uae.html |access-date=2013-03-13 |archivedate=2012-03-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120314175038/http://www.medela.ru/uae/uae.html }}</ref>.


== Geografiya ==
Mustaqillik kuni: 1971-yil 2-dekabr
BAA Fors va Omon koʻrfazida Arab yarim orolining sharqiy qismida joylashgan. Saudiya Arabistoni Qirolligi, Qatar va Omon Sultonligi bilan chegaradosh. BAA 7 ta amirlik (xonlik) dan iborat: [[Abu-Dhabi]], [[Ajman]], [[Dubay]], [[Ras Al-Hayma]], [[Fujeyra]], [[Um Al-Quvayn]], [[Sharja]]<ref>{{Citation |year= |title=ОАЭ. Советы туристам |url=http://fanktravel.ru/blog/sovet/582.html |access-date=2013-03-13 |archivedate=2013-06-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130601135150/http://fanktravel.ru/blog/sovet/582.html }}</ref>.


== Asosiy joylar ==
Poytaxti: Abu Dabi amirligi
Dubay (bu yer juda qiziqarli sanoatlashgan dam olish joyi: akvapark, hayvonot bogʻi, Dubay tarixiy muzeyi, mamlakatdagi eng katta savdo markazi mavjud), Sharja, Ras Al-Hayma, Abu-Dhabi, Fujeyra, Um Al-Quvayn. Asosiy turistlik markazlari: Abu-Dhabi, Ajman, Jumeyra, Dubay, Ras Al-Hayma, Fujeyra, Um Al-Quvain, Sharja.


== Ish vaqti ==
Maydoni: 82,880 km² (115-o‘rin)
Odatiy ish kuni ikki mavsumda 8 soat: ertalabdan 13:00 gacha va 16:00 dan kechgacha. Payshanba — qisqa kun, juma — dam olish kuni.


=== Bayram va dam olish kunlar ===
* 2-dekabr (Mustaqillik kuni);
* 1-yanvar (Yangi yil);
* 6-avgust — Zaid shayxlikka qabul qilingan kun.


=== Diniy bayramlar ===
'''Aholisi'''
* Iyd Al-Fitr — Ramazon tugagandan soʻng;
* Iyd Al-Adxa — musulmonlarning qurbonlik bayrami;
* Musulmon kalendari boʻyicha yangi yil;


== Iqtisodiyoti ==
BAA aholisi - 5,1 mln kishi (2010). Etnik tarkbi: arablar – 20%, arab olamidan tashqaridagi hududlar, ya’ni Yevropa, Hindiston va Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlaridan – 80%. Aholining 33%i ayollar, 67%i erkaklar.
BAA [[YaIM]]ning oʻsishi 2010-yilga nisbatan 3,2 %, Inflyatsiyaning tushishi esa 1 %. BAA iqtisodiy oʻsishi 2010-yilda 3,2 %, uning katta qismi [[neft]] boʻlmagan sektorlardan, inflyatsiyaning tushishi 1 % kutilmoqda — deydi Davlat Iqtisodiyot Vaziri. YaIMning oʻsishida 71 % neftsiz maxsulotlarga toʻgʻri keladi, 2008-yilda bu koʻrsatkich 66,5 % edi, — deydi Sultan bin Said Al Mansuriy. Savdo tashkilotlari OPEC va WTO. Asosiy import hamkorlari: [[Xitoy]] 12,9 %, [[Hindiston]] 12 %, [[AQSH]] 8,6 %, [[Yaponiya]] 6 %, [[Turkiya]] 4,4 %, [[Italiya]] 4,2 %. Qarzi: $128,6 million (2009-yil dekabr maʼlumoti), Davlat qarzi 47,2 %, Zarari $54,68 mlrd. (2009). YaIMda qishloq xoʻjaligi (1,6 %), sanoat (61,8 %), xizmat koʻrsatish (36,6 %) ning ulushi. Ishsizlik 12,7 %<ref>{{Citation |year= |title=Юрий Сидоренко стал первым украинцем, построившим православный храм на Аравийском полуострове |url=http://euro2012ua.org/node/1883 |access-date=2013-03-13 |archivedate=2014-04-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140425122406/http://euro2012ua.org/node/1883 }}</ref>.
Til
Rasmiy tili arab tili, bundan tashqari ingliz, hind, urdu va fors tillaridan ham foydalaniladi. So‘ngi yillarda Dubayga rus turistlar tashrifi ko‘pligi sababli mehmonxonalarda ishchilar rus tillarida ham suhbatlashmoqdalar.
Din
Rasmiy din – islom. Musulmonlar – 96%, boshqalar – 4%.


* Asosiy sanoatlari: Neft, baliqchilik, aluminiy, sement, kemasozlik, qayiqsozlik, tikuvchilik, toʻqimachilik.
'''Pul birligi''' (AED)
* Eksport tovarlari: Neft vaneft maxsulotlari, tabiiy gaz, quritilgan baliq.
* Asosiy eksport hamkorlari: Yaponiya 26,5 %, Janubiy Koreya 10,9 %, Hindiston 10,7 %, Eron 7,5 %, Tayland 6,1 %.
* Import maxsulotlari: mashina texnologiyalari, kimyoviy maxsulotlar, oziq-ovqat.


== Bojxona ==
'''Milliy pul birligi''' – dirham (AED).
Birlashgan Arab Amirliklari bojxonasi yuz yillardan buyon qoʻllanib kelinadi. Tarixga nazar tashlaydigan boʻlsak, BAAning bojxona chegarasi Shayh Zaid bin Sulton va Shayh Rashid bin Al Maktoumlar (u Dubayning hokimi edi) davrigacha bir necha etaplardan iborat boʻlgan hamda shu vaqtda birinchi bor bojxona binolari qurilib Dubayni, yaʼni amirlikning muhim savdo-sotiq shahrini tartibga solishga imkon berdi. Dubayning bojxonasi hukumatning eng qadimgi bojxonalaridandir va u „yigʻish“ nomi bilan mashxurdir, yaʼni undiriladigan soliqlar va bojlar yigʻilganligi uchun. Tarixiy bojxonaga koʻra odamlar uni „Markazlar onasi“ deb atashgan, chunki bir necha asosiy hukumat binolari, eng qadimiy bojxona binosi va bojxona yoʻllari u yerdan oʻtgan. [[2003-yil]]ning martida doktor (professor) Muhammad Khalfan Bin Kharbash konferensiyada qatnashdi va unda butun bojxona menejerlari bilan uchrashdi. Bunda maqsad keng miqyosda qadam tashlash, yaʼni FCA ning tashkil tpishiga koʻra va bojxonalararo umumiy markaz tashkil qilish toʻgʻrisida boʻldi. Shundan soʻng hokimiyat organlarining bu maqsadda jadallashishiga olib keldi. Shunday qilib 2008-yil 28-mayda vazirlik komiteti kengashi (rahbari Shayh Hamdam bin Rashid Al Maktoum), vitse president, bosh vazir va Dubay hokimi, Iqtisodiy vazirlik va Sanoat komiteti tayyorlagan „Bojxona shtat qonunlarini umumlashtirish“ga erishildi.


=== Bojxona qoidalari ===
'''Geografiya''' (joylashishi)
Import va eksportda valyuta nazorat qilinadi, jami summasi deklaratsiyada koʻrsatiladi. Maʼnaviyatga salbiy taʼsir etuvchi audio va video maxsulotlarni hamda diniy munosabatlarga taʼsir etuvchi maxsulotlar olib kirish taʼqiqlanadi. Bojxona organi topshirilgan videokasseta va chop etilgan maxsulotlarni koʻrib chiqishi mumkin.


# Jismoniy shaxs quyidagilarni bojsiz olib kirishi mumkin:
BAA Persid va Omon ko‘rfazida Arab yarim orolining sharqiy qismida joylashgan. Saudiya Arabistoni Qirolligi, Qatar va Omon Sultonligi bilan chegaradosh. BAA 7 ta amirlik (xonlik) dan iborat: Abu-Dhabi, Ajman, Dubay, Ras Al-Hayma, Fujeyra, Um Al-Quvayn, Sharja.
* 2000 dona sigaret yoki 400 sigar yoki 2&nbsp;kg tamaki;

* 2 litr vino va 2 litr oʻtkir alkagol ichimlik.

# Quyidagilar importda qatʼiy taqiqlangan:
'''Asosiy joylar:'''
Fizik narsalar, psixologik materiallar, dorilarning hamma turlari, qushlarni ovlash qurollari, musulmon shariatiga xos boʻlmagan behayo video va chop etilgan tovarlar, qurol va narkotik moddalar olib oʻtish taqiqlangan. Shunisi diqqatga sazovorki, agar BAAga olib kirilayotgan import tibbiyot muolaja vositalariga narkotik aralashgan boʻlsa bu katta muammoni keltirib chiqaradi.

Dubay (bu yer juda qiziqarli sanoatlashgan dam olish joyi: akvapark, hayvonot bog’i, Dubay tarixiy muzeyi, mamlakatdagi eng katta savdo markazi mavjud), Sharja, Ras Al-Hayma, Abu-Dhabi, Fujeyra, Um Al-Quvayn.
Asosiy turistlik markazlari: Abu-Dhabi, Ajman, Jumeyra, Dubay, Ras Al-Hayma, Fujeyra, Um Al-Quvain, Sharja
Elektr energiyasi
Kuchlanish - 220 V, elektr chastotasi – 50 Hz.

'''Aloqa'''
Telefon qo‘ng’irog’i bir amirlik ichida bepul. Boshqa amirlikka qo‘ng’iroq qilish uchun shaxar kodini terish zarur:
Abu-Dabi, Mussafa - 02;
Al-Eyn - 03; Dubay - 04;
Sharja, Ajman , Um Al-Quveyn - 06;
Ras Al-Hayma - 07;
Fujeyra, Dibba, Korfakkan - 09.

'''Ish vaqti'''
Odatiy ish kuni ikki smenada 8 soat: ertalabdan 1300 gacha va 1600 dan kechgacha. Payshanba – qisqa kun, juma – dam olish kuni.

'''Bayram va dam olish kunlar'''
2-dekabr (Mustaqillik kuni);
1-yanvar (Yangi yil);
6-avgust – Zaid shayxlikka qabul qilingan kun.

'''Diniy bayramlar:'''
Iyd Al-Fitr – Ramazon tugagandan so‘ng;
Iyd Al-Adxa – musulmonlarning qurbonlik bayrami;
Musulmon kalendari bo‘yicha yangi yil;

'''BIRLASHGAN ARAB AMIRLIKLARI IQTISODIYOTI'''

BAA YaIMning o‘sishi 2010-yilga nisbatan 3,2%, Inflyatsiyaning tushishi esa 1%.
BAA iqtisodiy o‘sishi 2010-yilda 3,2%, uning katta qismi neft bo‘lmagan sektorlardan, inflyatsiyaning tushishi 1% kutilmoqda – deydi Davlat Iqtisodiyot Vaziri.

YaIMning o‘sishida 71% neftsiz maxsulotlarga to‘g’ri keladi, 2008-yilda bu ko‘rsatkich 66,5% edi, - deydi Sultan bin Said Al Mansuriy.

Pul birligi – dirham (AED).

Savdo tashkilotlari OPEC va WTO.

'''Asosiy import hamkorlari:''' Xitoy 12,9%, Hindiston 12%, AQSH 8,6%, Yaponiya 6%, Turkiya 4,4%, Italiya 4,2%.

'''Qarzi''' $128,6 million (2009-yil dekabr ma’lumoti), Davlat qarzi 47,2%, Zarari $54,68 mlrd. (2009).

YaIMda qishloq xo‘jaligi (1,6%), sanoat (61,8%), xizmat ko‘rsatish (36,6%) ning ulushi.

'''Ishsizlik''' 12,7%.

'''Asosiy sanoatlari:''' Neft, baliqchilik, aluminiy, sement, kemasozlik, qayiqsozlik, tikuvchilik, to‘qimachilik.

'''Eksport tovarlari:''' Neft vaneft maxsulotlari, tabiiy gaz, quritilgan baliq.

'''Asosiy eksport hamkorlari:''' Yaponiya 26,5%, Janubiy Koreya 10,9%, Hindiston 10,7%, Eron 7,5%, Tayland 6,1%.

'''Import maxsulotlari:''' mashina texnologiyalari, kimyoviy maxsulotlar, oziq-ovqat.

'''BIRLASHGAN ARAB AMIRLIKLARI
BOJXONASI'''

Birashgan Arab Amirliklari bojxonasi yuz yillardan buyon qo‘llanib kelinadi. Tarixga nazar tashlaydigan bo‘lsak, BAAning bojxona chegarasi Shayh Zaid bin Sulton va Shayh Rashid bin Al Maktoumlar (u Dubayning hokimi edi) davrigacha bir necha etaplardan iborat bo‘lgan hamda shu vaqtda birinchi bor bojxona binolari qurilib Dubayni, ya’ni amirlikning muhim savdo-sotiq shaxrini tartibga solishga imkon berdi. Dubayning bojxonasi hukumatning eng qadimgi bojxonalaridandir va u “yig’ish” nomi bilan mashxurdir, ya’ni undiriladigan soliqlar va bojlar yig’ilganligi uchun. Tarixiy bojxonaga ko‘ra odamlar uni “Markazlar onasi” deb atashgan, chunki bir necha asosiy hukumat binolari, eng qadimiy bojxona binosi va bojxona yo‘llari u yerdan o‘tgan.
2003-yilning martida doktor (professor) Muhammad Khalfan Bin Kharbash konferensiyada qatnashdi va unda butun bojxona menejerlari bilan uchrashdi. Bunda maqsad keng miqyosda qadam tashlash, ya’ni FCA ning tashkil tpishiga ko‘ra va bojxonalararo umumiy markaz tashkil qilish to‘g’risida bo‘ldi. Shundan so‘ng hokimiyat organlarining bu maqsadda jadallashishiga olib keldi. Shunday qilib 2008-yil 28-mayda vazirlik komiteti kengashi (rahbari Shayh Hamdam bin Rashid Al Maktoum), vitse president, bosh vazir va Dubay hokimi, Iqtisodiy vazirlik va Sanoat komiteti tayyorlagan “Bojxona shtat qonunlarini umumlashtirish”ga erishildi.


'''Bojxona qoidalari'''
Import va eksportda valyuta nazorat qilinadi, jami summasi deklaratsiyada ko‘rsatiladi. Ma’naviyatga salbiy ta’sir etuvchi audio va video maxsulotlarni hamda diniy munosabatlarga ta’sir etuvchi maxsulotlar olib kirish ta’qiqlanadi. Bojxona organi topshirilgan videokasseta va chop etilgan maxsulotlarni ko‘rib chiqishi mumkin.

Jismoniy shaxs quyidagilarni bojsiz olib kirishi mumkin:


• 2000 dona sigaret yoki 400 sigar yoki 2 kg tamaki;

• 2 litr vino va 2 litr o‘tkir alkagol ichimlik.


'''Quyidagilar importda qat’iy taqiqlangan:'''

• Fizik narsalar, psixologik materiallar, dorilarning hamma turlari, qushlarni ovlash qurollari, musulmon shariatiga xos bo’lmagan behayo video va chop etilgan tovarlar, qurol va narkotik moddalar olib o‘tish taqiqlangan.
Shunisi diqqatga sazovorki, agar BAAga olib kirilayotgan import tibbiyot muolaja vositalariga narkotik aralashgan bo’lsa bu katta muammoni keltirib chiqaradi.

'''Birlashgan Arab Amirliklari Bojxona postlari'''

Abu Dabi:


=== Bojxona postlari ===
* Abu Dabi:
Postlar soni: 12 ta
Postlar soni: 12 ta
* Dubai:


Dubai:

Postlar soni: 16
Postlar soni: 16
* Sharjah:


Sharjah:

Postlar soni: 10.
Postlar soni: 10.
* Ras al kheman:


RAS AL KHEMAH:

Postlar soni: 8.
Postlar soni: 8.
* Fujerah:



Fujerah:

Postlar soni: 3.
Postlar soni: 3.
* Ajman:


Ajman:

Postlar soni: 1.
Postlar soni: 1.
* Um Al Quwain:


Um Al Quwain:

Postlar soni: 1.
Postlar soni: 1.


'''O‘zbekiston va Birlashgan Arab Amirliklari munosabatlari'''
== Oʻzbekiston va Birlashgan Arab Amirliklari munosabatlari ==
{{main|Oʻzbekiston — Birlashgan Arab Amirliklari munosabatlari}}


== Manbalar ==
O‘zbekiston Respublikasining O‘rta va Yaqin Sharq mamlakatlaridagi diplomatik vakolatxonalari yordamida Birlashgan Arab Amirliklari, Saudiya Arabistoni, Kuvayt, Misr, Bahrayn, O‘mon, Qatar, Iordaniya, Isroil, Eron, Hindiston, Pokiston va Janubiy Afrika Respublikasi bilan ikki tomonlama aloqalarni rivojlantirish bo‘yicha faol sa'y-harakatlar qilinmoqda.
{{Manbalar}}


O‘zbekiston Respublikasining mazkur davlatlar bilan aloqalari avvalo iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirishga yo‘naltirilgan bo‘lib, bunda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan respublikamizning arab mamlakatlari bilan ikki tomonlama hamkorligini yanada rivojlantirish bo‘yicha tadbirlar dasturi alohida ahamiyatga molik.
Mazkur davlatlar bilan siyosiy muloqotlar oliy va yuqori darajada amalga oshirib kelinmoqda. Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov tomonidan Birlashgan Arab Amirliklariga (17-18 mart 2008y.) amalga oshirilgan rasmiy tashriflar ikki tomonlama aloqalarni rivojlantirishda muhim ahamiyat kasb etib, o‘zaro manfaatli hamkorlikni o‘rnatishga asos soldi.
O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishganidan keyingi o‘tgan davr mobaynida Birlashgan Arab Amirliklari (oktabr 2007y.) rahbarlarining mamlakatimizga oliy darajadagi rasmiy va davlat tashriflari amalga oshirilgan.
O‘zbekistonga Birlashgan Arab Amirliklarining (iyun 2009y.) tashqi ishlar, moliya, energetika, tashqi savdo va iqtisod vazirlarining rasmiy tashriflari amalga oshirilgan.
O‘zbekiston Respublikasi va BAA o‘rtasida diplomatik aloqalar 1992-yil 25-oktabr kuni o‘rnatilgan.

'''Eksport tovarlari:''' paxta tolasi, xizmatlar, ipak, qishloq xo’jalik maxsulotari, rangli metallar va boshqalar.

'''Import tovarlari:''' transport vositalari, mexanik va elektron qurilmalar, kofe, choy, kauchuk va rezina maxsulotlari, keramika maxsulotlari, plastmassa va boshqalar.


'''Asosiy tarmoqlar:''' qishloq xo’jalik maxsulotlarini qayta ishlash, qurilish materiallari ishlab chiqarish, turizm, ko’chmas mulk, savdo tovarlari va boshqalar.




Ma'lumotlar Farg'ona Politehnika Instituti 48-08 guruh talabasi SOLIYEV DILNIYOZBEK tomonidan jamlangan.


Tel: +(998 73) 702 12 62



{{expand}}
{{Osiyo_mamlakatlari}}
{{Osiyo_mamlakatlari}}


[[Turkum:Yaqin Sharq]]
[[Turkum:Yaqin Sharq]]
[[Turkum:Davlatlar]]
[[Turkum:Birlashgan Arab Amirliklari]]
[[Turkum:BMT aʼzolari]]
[[Turkum:BMT aʼzolari]]
[[Turkum:Arab davlatlari]]
[[Turkum:Islom monarxiyalari]]



{{chala}}
[[ace:Uni Emirat Arab]]
[[af:Verenigde Arabiese Emirate]]
[[als:Vereinigte Arabische Emirate]]
[[am:የተባበሩት የዓረብ ግዛቶች]]
[[an:Emiratos Arabes Unitos]]
[[ang:Geānedan Arabiscan Bregorīce]]
[[ar:الإمارات العربية المتحدة]]
[[arc:ܐܡܝܪܘܬܐ ܥܪܒܝܬܐ ܡܚܝܕܬܐ]]
[[arz:الامارات]]
[[ast:Emiratos Árabes Xuníos]]
[[az:Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri]]
[[bar:Vaeinigte Arabische Emirate]]
[[bat-smg:Jongtėnē Arabu Emīratā]]
[[bcl:Emiratong Arabe Unidos]]
[[be:Аб'яднаныя Арабскія Эміраты]]
[[be-x-old:Аб’яднаныя Арабскія Эміраты]]
[[bg:Обединени арабски емирства]]
[[bjn:Syarikat Amiriah Arab]]
[[bn:সংযুক্ত আরব আমিরাত]]
[[bo:ཡི་ནེ་ཁྲེ་ཀྲི་ཨ་རབ་ཨེ་མེ་རེ་ཁྲི།]]
[[bpy:তিলপা আরব আমিরাত]]
[[br:Emirelezhioù Arab Unanet]]
[[bs:Ujedinjeni Arapski Emirati]]
[[bug:Emiriyah Arab Bersatu]]
[[ca:Emirats Àrabs Units]]
[[ceb:Hiniusang Emiratong Arabo]]
[[ckb:میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان]]
[[crh:Birleşken Arap Emirlikleri]]
[[cs:Spojené arabské emiráty]]
[[cy:Yr Emiradau Arabaidd Unedig]]
[[da:Forenede Arabiske Emirater]]
[[de:Vereinigte Arabische Emirate]]
[[diq:Yewina Emiranê Erebi]]
[[dsb:Zjadnośone Arabske Emiraty]]
[[dv:އެކުވެރި ޢަރަބި އިމާރާތު]]
[[dz:ཡུ་ནའི་ཊེཊ་ཨ་རབ་ཨེ་མི་རེཊསི་]]
[[el:Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα]]
[[en:United Arab Emirates]]
[[eo:Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj]]
[[es:Emiratos Árabes Unidos]]
[[et:Araabia Ühendemiraadid]]
[[eu:Arabiar Emirerri Batuak]]
[[ext:Emiratus Árabis Unius]]
[[fa:امارات متحده عربی]]
[[fi:Yhdistyneet arabiemiirikunnat]]
[[fiu-vro:Araabia Ütisemiraadiq]]
[[fo:Sameindu Emirríkini]]
[[fr:Émirats arabes unis]]
[[frp:Èmirats arabos unis]]
[[fy:Feriene Arabyske Emiraten]]
[[ga:Aontas na nÉimíríochtaí Arabacha]]
[[gag:Birleşik Arab Emirlikleri]]
[[gd:Na h-Iomaratan Arabach Aonaichte]]
[[gl:Emiratos Árabes Unidos - الإمارات العربيّة المتّحدة]]
[[gv:Ny h-Emmiraidyn Arabagh Unnaneysit]]
[[hak:Â-lâ-pak Lièn-ha̍p Thai-kûng-koet]]
[[he:איחוד האמירויות הערביות]]
[[hi:संयुक्त अरब अमीरात]]
[[hif:United Arab Emirates]]
[[hr:Ujedinjeni Arapski Emirati]]
[[hsb:Zjednoćene arabske emiraty]]
[[ht:Emira Arab Ini]]
[[hu:Egyesült Arab Emírségek]]
[[hy:Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]
[[ia:Emiratos Arabe Unite]]
[[id:Uni Emirat Arab]]
[[ie:Unit Arabic Emiratus]]
[[ilo:Dagiti Nagkaykaysa nga Emirato nga Arabo]]
[[io:Unionita Araba Emirati]]
[[is:Sameinuðu arabísku furstadæmin]]
[[it:Emirati Arabi Uniti]]
[[ja:アラブ首長国連邦]]
[[jv:Uni Emirat Arab]]
[[ka:არაბთა გაერთიანებული საამიროები]]
[[kbd:Хьарып Ӏэмирэт Зэгуэт]]
[[ki:United Arab Emirates]]
[[kk:Біріккен Араб Әмірліктері]]
[[kl:United Arab Emirates]]
[[kn:ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್]]
[[ko:아랍에미리트]]
[[ku:Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî]]
[[kv:Ӧтувтчӧм Араб Эмиратъяс]]
[[kw:Pennternasedh Unys Arabek]]
[[ky:Бириккен Араб Эмирликтери]]
[[la:Phylarchiarum Arabicarum Confoederatio]]
[[lb:Vereenegt Arabesch Emiraten]]
[[lbe:ЦачIунхьу Аьрабнал Эмиратру]]
[[lez:ГалкӀанавай Арабрин Эмиратар]]
[[li:Vereinegde Arabische Emiraote]]
[[lij:Emirati Àrabi Unïi]]
[[lmo:Emiraa Arab Ünii]]
[[lt:Jungtiniai Arabų Emyratai]]
[[lv:Apvienotie Arābu Emirāti]]
[[mk:Обединети Арапски Емирати]]
[[ml:ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]]
[[mn:Арабын Нэгдсэн Эмирт Улс]]
[[mr:संयुक्त अरब अमिराती]]
[[ms:Emiriah Arab Bersatu]]
[[my:အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု]]
[[na:Emireitit Arabiya]]
[[nah:Tlacetilīlli Arabiaemiryōtl]]
[[nds:Vereenigte Araabsche Emiraten]]
[[ne:संयुक्त अरब इमिरेट्स]]
[[nl:Verenigde Arabische Emiraten]]
[[nn:Dei sameinte arabiske emirata]]
[[no:De forente arabiske emirater]]
[[nov:Unionati Arabi Emirates]]
[[nv:Ásáí Bikéyah Yázhí Ałhidadiidzooígíí]]
[[oc:Emirats Arabis Units]]
[[or:ୟୁନାଇଟେଡ଼ ଆରବ ଏମିରଟ]]
[[os:Араббы Иугонд Эмираттæ]]
[[pa:ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ]]
[[pam:United Arab Emirates]]
[[pl:Zjednoczone Emiraty Arabskie]]
[[pms:Emirà Àrabo Unì]]
[[pnb:متحدہ عرب امارات]]
[[ps:عربي متحده امارات]]
[[pt:Emirados Árabes Unidos]]
[[qu:Hukllachasqa Arab Imiratukuna]]
[[ro:Emiratele Arabe Unite]]
[[roa-tara:Emirate Arabe Aunìte]]
[[ru:Объединённые Арабские Эмираты]]
[[rue:Споєны Арабскы Еміраты]]
[[rw:Nyarabu Zunze Ubumwe]]
[[sah:Холбоhуктаах Араб Эмираттара]]
[[scn:Emirati Àrabbi Uniti]]
[[sco:Unitit Arab Emirates]]
[[sd:گڏيل عرب امارات]]
[[se:Ovttastuvvan arábaemiráhtat]]
[[sh:Ujedinjeni Arapski Emirati]]
[[simple:United Arab Emirates]]
[[sk:Spojené arabské emiráty]]
[[sl:Združeni arabski emirati]]
[[so:Imaaraatka Carabta]]
[[sq:Emiratet e Bashkuara Arabe]]
[[sr:Уједињени Арапски Емирати]]
[[ss:Bunye bema-Arabhu]]
[[stq:Fereende Arabiske Emiroate]]
[[su:Uni Émirat Arab]]
[[sv:Förenade Arabemiraten]]
[[sw:Falme za Kiarabu]]
[[szl:Zjednoczůne Arabske Ymiraty]]
[[ta:ஐக்கிய அரபு அமீரகம்]]
[[te:యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్]]
[[tg:Аморати Муттаҳидаи Араб]]
[[th:สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์]]
[[tk:Birleşen Arap Emirlikleri]]
[[tl:Mga Pinag-isang Arabong Emirado]]
[[tr:Birleşik Arap Emirlikleri]]
[[tt:Берләшкән Гарәп Әмирлекләре]]
[[udm:Огазеяськем Араб Эмиратъёс]]
[[ug:ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى]]
[[uk:Об'єднані Арабські Емірати]]
[[ur:متحدہ عرب امارات]]
[[vi:Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất]]
[[vo:Lemiräns Larabik Pebalöl]]
[[war:Emiratos Arabes Unidos]]
[[wo:Imaaraat yu Araab yu Bennoo yi]]
[[wuu:阿拉伯联合酋长国]]
[[xal:Ниицәтә Араб Нутгуд]]
[[yi:פאראייניגטע אראבישע עמיראטן]]
[[yo:Àwọn Ẹ́mírétì Árábù Aṣọ̀kan]]
[[zh:阿拉伯联合酋长国]]
[[zh-min-nan:A-la-pek Liân-ha̍p Thâu-lâng-kok]]
[[zh-yue:阿剌伯聯合酋長國]]

29-aprel 2024, 19:26 dagi (joriy) koʻrinishi

Birlashgan Arab Amirliklari
الإمارات العربيّة المتّحدة
Al-Imārāt al-Arabiyyah al-Muttaḥidah
Shior: Yoʻq
Madhiya: عيشي بلادي
(Īšiy Bilādī)
Location of Birlashgan Arab Amirliklari
Poytaxt Abu Dabi
Rasmiy til(lar) Arab tili
Hukumat Mutlaq monarxiya
• Prezident
Muhammad bin Zoid-al Nahayon
Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum
Mustaqillik (Birlashgan Qirolligidan)
• Sana
2-dekabr 1971
Maydon
• Butun
 82,880 km2 (115-oʻrin)
• Suv (%)
 ahamiyatsiz
Aholi
• 2012-yilgi roʻyxat
 5,0 mln kishi (119-oʻrin)
• Zichlik 99/km2
YIM (XQT) 2012-yil roʻyxati
• Butun
 AQSh$384,196 mil. (30-oʻrin)
• Jon boshiga
 AQSh$71 637,554
Pul birligi BAA Dirham (AED)
Vaqt mintaqasi UTC+4
• Yoz (DST)
 UTC+4
Qisqartma TC
Telefon prefiksi 971
Internet domeni .ae
امارات.
tahrir kuzat

Birlashgan Arab Amirliklari (BAA; arabcha: اَلْإِمَارَات الْعَرَبِيَة الْمُتَحِدَة ) – Gʻarbiy Osiyodagi (Yaqin Sharqdagi) davlat. U Arabiston yarim orolining sharqiy uchida joylashgan va Ummon va Saudiya Arabistoni bilan chegaradosh, Fors ko'rfazida Qatar va Eron bilan dengiz chegarasiga ega. Abu-Dabi mamlakatning poytaxti, eng ko'p aholisi bo'lgan Dubay esa xalqaro markaz hisoblanadi. BMT aʼzosi. Davlatni boshqarish shakli mutloq monarxiya. Maydon 82,880 km². Milliy pul birligi — dirham (AED). Rasmiy din — islom. Musulmonlar — 96 %, boshqalar — 4%.

Aholisi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

BAA aholisi — 5,1 mln kishi (2010). Etnik tarkibi: arablar — 20 %, arab olamidan tashqaridagi hududlar, yaʼni Yevropa, Hindiston va Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlaridan — 80 %. Aholining 33 %i ayollar, 67 %i erkaklar.

Til

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasmiy tili arab tili, bundan tashqari ingliz, hind, urdu va fors tillaridan ham foydalaniladi. Soʻngi yillarda Dubayga rus turistlar tashrifi koʻpligi sababli mehmonxonalarda ishchilar rus tillarida ham suhbatlashmoqdalar[1].

Geografiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

BAA Fors va Omon koʻrfazida Arab yarim orolining sharqiy qismida joylashgan. Saudiya Arabistoni Qirolligi, Qatar va Omon Sultonligi bilan chegaradosh. BAA 7 ta amirlik (xonlik) dan iborat: Abu-Dhabi, Ajman, Dubay, Ras Al-Hayma, Fujeyra, Um Al-Quvayn, Sharja[2].

Asosiy joylar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dubay (bu yer juda qiziqarli sanoatlashgan dam olish joyi: akvapark, hayvonot bogʻi, Dubay tarixiy muzeyi, mamlakatdagi eng katta savdo markazi mavjud), Sharja, Ras Al-Hayma, Abu-Dhabi, Fujeyra, Um Al-Quvayn. Asosiy turistlik markazlari: Abu-Dhabi, Ajman, Jumeyra, Dubay, Ras Al-Hayma, Fujeyra, Um Al-Quvain, Sharja.

Ish vaqti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Odatiy ish kuni ikki mavsumda 8 soat: ertalabdan 13:00 gacha va 16:00 dan kechgacha. Payshanba — qisqa kun, juma — dam olish kuni.

Bayram va dam olish kunlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 2-dekabr (Mustaqillik kuni);
  • 1-yanvar (Yangi yil);
  • 6-avgust — Zaid shayxlikka qabul qilingan kun.

Diniy bayramlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Iyd Al-Fitr — Ramazon tugagandan soʻng;
  • Iyd Al-Adxa — musulmonlarning qurbonlik bayrami;
  • Musulmon kalendari boʻyicha yangi yil;

Iqtisodiyoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

BAA YaIMning oʻsishi 2010-yilga nisbatan 3,2 %, Inflyatsiyaning tushishi esa 1 %. BAA iqtisodiy oʻsishi 2010-yilda 3,2 %, uning katta qismi neft boʻlmagan sektorlardan, inflyatsiyaning tushishi 1 % kutilmoqda — deydi Davlat Iqtisodiyot Vaziri. YaIMning oʻsishida 71 % neftsiz maxsulotlarga toʻgʻri keladi, 2008-yilda bu koʻrsatkich 66,5 % edi, — deydi Sultan bin Said Al Mansuriy. Savdo tashkilotlari OPEC va WTO. Asosiy import hamkorlari: Xitoy 12,9 %, Hindiston 12 %, AQSH 8,6 %, Yaponiya 6 %, Turkiya 4,4 %, Italiya 4,2 %. Qarzi: $128,6 million (2009-yil dekabr maʼlumoti), Davlat qarzi 47,2 %, Zarari $54,68 mlrd. (2009). YaIMda qishloq xoʻjaligi (1,6 %), sanoat (61,8 %), xizmat koʻrsatish (36,6 %) ning ulushi. Ishsizlik 12,7 %[3].

  • Asosiy sanoatlari: Neft, baliqchilik, aluminiy, sement, kemasozlik, qayiqsozlik, tikuvchilik, toʻqimachilik.
  • Eksport tovarlari: Neft vaneft maxsulotlari, tabiiy gaz, quritilgan baliq.
  • Asosiy eksport hamkorlari: Yaponiya 26,5 %, Janubiy Koreya 10,9 %, Hindiston 10,7 %, Eron 7,5 %, Tayland 6,1 %.
  • Import maxsulotlari: mashina texnologiyalari, kimyoviy maxsulotlar, oziq-ovqat.

Bojxona

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birlashgan Arab Amirliklari bojxonasi yuz yillardan buyon qoʻllanib kelinadi. Tarixga nazar tashlaydigan boʻlsak, BAAning bojxona chegarasi Shayh Zaid bin Sulton va Shayh Rashid bin Al Maktoumlar (u Dubayning hokimi edi) davrigacha bir necha etaplardan iborat boʻlgan hamda shu vaqtda birinchi bor bojxona binolari qurilib Dubayni, yaʼni amirlikning muhim savdo-sotiq shahrini tartibga solishga imkon berdi. Dubayning bojxonasi hukumatning eng qadimgi bojxonalaridandir va u „yigʻish“ nomi bilan mashxurdir, yaʼni undiriladigan soliqlar va bojlar yigʻilganligi uchun. Tarixiy bojxonaga koʻra odamlar uni „Markazlar onasi“ deb atashgan, chunki bir necha asosiy hukumat binolari, eng qadimiy bojxona binosi va bojxona yoʻllari u yerdan oʻtgan. 2003-yilning martida doktor (professor) Muhammad Khalfan Bin Kharbash konferensiyada qatnashdi va unda butun bojxona menejerlari bilan uchrashdi. Bunda maqsad keng miqyosda qadam tashlash, yaʼni FCA ning tashkil tpishiga koʻra va bojxonalararo umumiy markaz tashkil qilish toʻgʻrisida boʻldi. Shundan soʻng hokimiyat organlarining bu maqsadda jadallashishiga olib keldi. Shunday qilib 2008-yil 28-mayda vazirlik komiteti kengashi (rahbari Shayh Hamdam bin Rashid Al Maktoum), vitse president, bosh vazir va Dubay hokimi, Iqtisodiy vazirlik va Sanoat komiteti tayyorlagan „Bojxona shtat qonunlarini umumlashtirish“ga erishildi.

Bojxona qoidalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Import va eksportda valyuta nazorat qilinadi, jami summasi deklaratsiyada koʻrsatiladi. Maʼnaviyatga salbiy taʼsir etuvchi audio va video maxsulotlarni hamda diniy munosabatlarga taʼsir etuvchi maxsulotlar olib kirish taʼqiqlanadi. Bojxona organi topshirilgan videokasseta va chop etilgan maxsulotlarni koʻrib chiqishi mumkin.

  1. Jismoniy shaxs quyidagilarni bojsiz olib kirishi mumkin:
  • 2000 dona sigaret yoki 400 sigar yoki 2 kg tamaki;
  • 2 litr vino va 2 litr oʻtkir alkagol ichimlik.
  1. Quyidagilar importda qatʼiy taqiqlangan:

Fizik narsalar, psixologik materiallar, dorilarning hamma turlari, qushlarni ovlash qurollari, musulmon shariatiga xos boʻlmagan behayo video va chop etilgan tovarlar, qurol va narkotik moddalar olib oʻtish taqiqlangan. Shunisi diqqatga sazovorki, agar BAAga olib kirilayotgan import tibbiyot muolaja vositalariga narkotik aralashgan boʻlsa bu katta muammoni keltirib chiqaradi.

Bojxona postlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Abu Dabi:

Postlar soni: 12 ta

  • Dubai:

Postlar soni: 16

  • Sharjah:

Postlar soni: 10.

  • Ras al kheman:

Postlar soni: 8.

  • Fujerah:

Postlar soni: 3.

  • Ajman:

Postlar soni: 1.

  • Um Al Quwain:

Postlar soni: 1.

Oʻzbekiston va Birlashgan Arab Amirliklari munosabatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asosiy maqola: Oʻzbekiston — Birlashgan Arab Amirliklari munosabatlari

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Информация о стране/www.medela.ru, 2012-03-14da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2013-03-13
  2. ↑ ОАЭ. Советы туристам, 2013-06-01da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2013-03-13
  3. ↑ Юрий Сидоренко стал первым украинцем, построившим православный храм на Аравийском полуострове, 2014-04-25da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2013-03-13 


"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Birlashgan_Arab_Amirliklari&oldid=4287192" dan olindi