İsmail Hakkı Paşa (1818): Revizyonlar arasındaki fark

Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa
Doğum	1818; Kars, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	22 Şubat 1897 (79 yaşında); İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılığı	Osmanlı İmparatorluğu
Branşı	Osmanlı ordusu
Hizmet yılları	1833-1897
Rütbesi	Müşir
Komutası	Diyarbekir Valisi, 3. Ordu, Erzurum Valisi, Anadolu Ordusu, 4. Ordu, Hassa Ordusu
Çatışma/savaşları	Kırım Savaşı, 93 Harbi

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

19.27, 26 Haziran 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa (1818, Kars - 22 Şubat 1897, İstanbul), Osmanlı ordusuna hizmet etmiş asker ve dönemin Diyarbakır ve Erzurum Valisi.

Hayatı

Karslı Şerif Bey'in oğludur. İlk memuriyetini 1833 yılında Kars Sancağı'na bağlı Şüregel Kazâsı'nın âyânı olarak yaptı. 1841 yılında İran, 1853 yılında Kırım Savaşı'na katıldı. 1863'te aşiretlerin iskânı için kurulmuş olan Fırka-i Islahiyye'de görev yaptı. 1868 yılında atandığı Diyarbekir Valiliği görevini 1875 yılına kadar sürdürdü. Bu görevi sırasında bir matbaa kurarak, vilayetin resmi gazetesi olan Diyarbekir Gazetesi'ni çıkarmaya başladı. Ayrıca her yıl salname hazırlattı. Eğitim alanında önemli bir hizmet olarak ıslahhaneyi açtı ve bu ıslahhane sayesinde sahipsiz çocukların eğitilip meslek sahibi olmaları sağlandı. Ayrıca birçok yeni sıbyan ve rüşdiye mektepleri açarak, Diyarbekir'de eğitim görmüş insan sayısının artırılmasına hizmet etti. Diyarbekir'in altyapı çalışmalarına da çok büyük önem verdi, diğer vilayetlerle bağlantıyı sağlayan eski yolları tamir ettirdiği gibi, yeni yollar da yaptırdı. Yeni su kanalları, açtırarak zirai alanda fazla ürün alınmasını gerçekleştirdi. Güvenlik açısından Diyarbekir'de gösterdiği en büyük başarısı, göçebe halde bulunan aşiretlerin ıslah ve iskân edilmesidir. Devletin otoritesini tanımayan bu aşiretlerin iskânı ile Diyarbekir'i güvenli bir şehir haline getirdi.

Diyarbekir Valiliği görevinden sonra Ekim 1875 tarihinde 3. Ordu Komutanı olarak atandı. Mayıs 1876'da Mehmed Yaver Paşa'nın vefatıyla boşalan Erzurum Valiliği'ne atandı. 93 Harbi'ne katıldı. Savaş sırasında Aralık 1877-Şubat 1878 tarihleri arasında Anadolu Ordusu Komutanı olarak, Ocak-Haziran 1878 tarihleri Anadolu Ordusu Komutanlığı'nın yanı sıra ilaveten de 4. Ordu Komutanı olarak görev yaptı.

Savaştan sonra İstanbul'a çağrıldı. Temmuz 1880'de Hassa Ordusu Komutanı olarak atandı. Bu görevini Ocak 1881 tarihine kadar sürdürdü.^[1]

22 Şubat 1897 tarihinde Üsküdar'da öldü. Mezarı Yeni Valide Külliyesi'nde bulunmaktadır.

Diyarbakır'da kardeşi Medet Ali için yaptırdığı Kurt İsmail Paşa Camii ve kendi adını taşıyan Vali Kurt İsmail Paşa Ortaokulu bulunmaktadır.

Değerlendirme

Ziya Gökalp bir yazısında kendisi ile ilgili şöyle değerlendirme yapmıştır:^[2]

Memleketimizde, halk sevdiği kimselere birer lâkap takar. İsmail Paşa'ya da 'Kurt' lâkabını veren halktır. Diyarbekir'e gelip geçmiş valilerin ekserisini halk tanımaz. Yalnız çok sevdiği muhterem bir sima vardır ki onu pekiyi tanır ve aradan birçok batınlar geçtiği halde bir türlü unutamamışlardır. Bu şanlı sima Kurt İsmail Paşa'dır.

Kaynakça

^ Sinan Kuneralp, Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), Prosopoprafik Rehber, İstanbul 1999, s. 84.
^ "Anıtları ve Kitabeleri İle Diyarbakır Tarihi". 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015.

[1] Sinan Kuneralp, Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), Prosopoprafik Rehber, İstanbul 1999, s. 84.

[2] "Anıtları ve Kitabeleri İle Diyarbakır Tarihi". 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015.

[1]

[2]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+{{diğer anlamı|İsmail Hakkı Paşa}}
 {{Asker bilgi kutusu
 |isim = Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa
@@ 7. satır: / 8. satır: @@
 |mezaryeri =
 |mezaryeri_etiket =
-|mezaryeri_koordinat = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} -->
+|mezaryeri_koordinat = <!-- {{Koordinat|LAT|LONG|display=inline,title}} -->
 |resim = Kurt İsmail Paşa.jpg
 |başlık =
 |takma_adı =
 |bağlılığı = {{bayrakülke|Osmanlı İmparatorluğu}}
-|hizmet_dalı = {{army|Osmanlı İmparatorluğu}}
+|hizmet_dalı = {{Ordu|Osmanlı İmparatorluğu}}
 |hizmet_yılları = 1833-1897
 |rütbesi = [[Müşir]]
@@ 25. satır: / 26. satır: @@
 }}
-'''Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa''' (d. 1818, [[Kars]] - ö. 22 Şubat 1897, [[İstanbul]]), [[Osmanlı]] askeri ve dönemin Diyarbakır ve Erzurum Valisi.
+'''Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa''' (1818, [[Kars]] - 22 Şubat 1897, [[İstanbul]]), [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] ordusuna hizmet etmiş asker ve dönemin Diyarbakır ve Erzurum Valisi.
 == Hayatı ==
-Karslı Şerif Bey'in oğludur. İlk memuriyetini 1833 yılında Kars Sancağı'na bağlı Şüregel Kazâsı'nın âyânı olarak yaptı. 1841 yılında İran, 1853 yılında [[Kırım Savaşı]]'na katıldı. 1863'de aşiretlerin iskânı için kurulmuş olan Fırka-i Islahiyye'de görev yaptı. 1868 yılında atandığı Diyarbekir Valiliği görevini 1875 yılına kadar sürdürdü. Bu görevi sırasında bir matbaa kurarak, vilayetin resmi gazetesi olan Diyarbekir Gazetesi'ni çıkarmaya başladı. Ayrıca her yıl salname hazırlattı. Eğitim alanında önemli bir hizmet olarak ıslahhaneyi açtı ve bu ıslahhane sayesinde sahipsiz çocukların eğitilip meslek sahibi olmaları sağlandı. Ayrıca birçok yeni sıbyan ve rüşdiye mektepleri açarak, Diyarbekir'de eğitim görmüş insan sayısının artırılmasına hizmet etti. Diyarbekir'in alt yapı çalışmalarına da çok büyük önem verdi, diğer vilayetlerle bağlantıyı sağlayan eski yolları tamir ettirdiği gibi, yeni yollar da yaptırdı. Yeni su kanalları, açtırarak zirai alanda fazla ürün alınmasını gerçekleştirdi. Güvenlik açısından Diyarbekir'de gösterdiği en büyük başarısı, göçebe halde bulunan aşiretlerin ıslah ve iskân edilmesidir. Devletin otoritesini tanımayan bu aşiretlerin iskânı ile Diyarbekir'i güvenli bir şehir haline getirdi.
+Karslı Şerif Bey'in oğludur. İlk memuriyetini 1833 yılında Kars Sancağı'na bağlı Şüregel Kazâsı'nın âyânı olarak yaptı. 1841 yılında İran, 1853 yılında [[Kırım Savaşı]]'na katıldı. 1863'te aşiretlerin iskânı için kurulmuş olan Fırka-i Islahiyye'de görev yaptı. 1868 yılında atandığı Diyarbekir Valiliği görevini 1875 yılına kadar sürdürdü. Bu görevi sırasında bir matbaa kurarak, vilayetin resmi gazetesi olan Diyarbekir Gazetesi'ni çıkarmaya başladı. Ayrıca her yıl [[salname]] hazırlattı. Eğitim alanında önemli bir hizmet olarak ıslahhaneyi açtı ve bu ıslahhane sayesinde sahipsiz çocukların eğitilip meslek sahibi olmaları sağlandı. Ayrıca birçok yeni sıbyan ve rüşdiye mektepleri açarak, Diyarbekir'de eğitim görmüş insan sayısının artırılmasına hizmet etti. Diyarbekir'in altyapı çalışmalarına da çok büyük önem verdi, diğer vilayetlerle bağlantıyı sağlayan eski yolları tamir ettirdiği gibi, yeni yollar da yaptırdı. Yeni su kanalları, açtırarak zirai alanda fazla ürün alınmasını gerçekleştirdi. Güvenlik açısından Diyarbekir'de gösterdiği en büyük başarısı, göçebe halde bulunan aşiretlerin ıslah ve iskân edilmesidir. Devletin otoritesini tanımayan bu aşiretlerin iskânı ile Diyarbekir'i güvenli bir şehir haline getirdi.
 Diyarbekir Valiliği görevinden sonra Ekim 1875 tarihinde [[3. Ordu (Osmanlı)|3. Ordu]] Komutanı olarak atandı. Mayıs 1876'da [[Mehmed Yaver Paşa]]'nın vefatıyla boşalan Erzurum Valiliği'ne atandı. 93 Harbi'ne katıldı. Savaş sırasında Aralık 1877-Şubat 1878 tarihleri arasında Anadolu Ordusu Komutanı olarak, Ocak-Haziran 1878 tarihleri Anadolu Ordusu Komutanlığı'nın yanı sıra ilaveten de [[4. Ordu (Osmanlı)|4. Ordu]] Komutanı olarak görev yaptı.
@@ 34. satır: / 35. satır: @@
 Savaştan sonra İstanbul'a çağrıldı. Temmuz 1880'de [[1. Ordu (Osmanlı)|Hassa Ordusu]] Komutanı olarak atandı. Bu görevini Ocak 1881 tarihine kadar sürdürdü.<ref>Sinan Kuneralp, ''Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), Prosopoprafik Rehber'', İstanbul 1999, s. 84.</ref>
-Şubat 1897 tarihinde [[Üsküdar]]'da vefat etti. Mezarı [[Yeni Valide Külliyesi]]'nde bulunmaktadır.
+Şubat 1897 tarihinde [[Üsküdar]]'da öldü. Mezarı [[Yeni Valide Külliyesi]]'nde bulunmaktadır.
-Diyarbakır'da kardeşi Medet Ali için yaptırdığı Kurt İsmail Paşa Camii ve kendi adını taşıyan Vali Kurt İsmail Paşa Ortaokulu bulunmaktadır.
+Diyarbakır'da kardeşi Medet Ali için yaptırdığı Kurt [[İsmail Paşa]] Camii ve kendi adını taşıyan Vali Kurt İsmail Paşa Ortaokulu bulunmaktadır.
 == Değerlendirme ==
-[[Ziya Gökalp]] bir yazısında kendisi ile ilgili şöyle değerlendirme yapmıştır:<ref>[http://diyarbakirmuftulugu.gov.tr/camiDetay.asp?id=30 Anıtları ve Kitabeleri İle Diyarbakır Tarihi]</ref>
+[[Ziya Gökalp]] bir yazısında kendisi ile ilgili şöyle değerlendirme yapmıştır:<ref>{{Web kaynağı |url=http://diyarbakirmuftulugu.gov.tr/camiDetay.asp?id=30 |başlık=Anıtları ve Kitabeleri İle Diyarbakır Tarihi |erişimtarihi=12 Nisan 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160107153417/http://diyarbakirmuftulugu.gov.tr/camiDetay.asp?id=30 |arşivtarihi=7 Ocak 2016 |ölüurl=evet}}</ref>
 <blockquote>Memleketimizde, halk sevdiği kimselere birer lâkap takar. İsmail Paşa'ya da 'Kurt' lâkabını veren halktır. Diyarbekir'e gelip geçmiş valilerin ekserisini halk tanımaz. Yalnız çok sevdiği muhterem bir sima vardır ki onu pekiyi tanır ve aradan birçok batınlar geçtiği halde bir türlü unutamamışlardır. Bu şanlı sima Kurt İsmail Paşa'dır.</blockquote>
@@ 49. satır: / 50. satır: @@
 [[Kategori:1818 doğumlular]]
-[[Kategori:Kars doğumlular]]
+[[Kategori:Kars ili doğumlular]]
 [[Kategori:1897 yılında ölenler]]
 [[Kategori:Osmanlı mareşalleri]]
 [[Kategori:Kırım Savaşı'nda Osmanlı askerleri]]
 [[Kategori:93 Harbi'nde Osmanlı askerleri]]
-[[Kategori:Mekteb-i Harbiye mezunları]]
+[[Kategori:Mekteb-i Harbiye'de öğrenim görenler]]