İçeriğe atla

Agustín Stahl: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Devriyeler, Çevirmenler
131.150 değişiklik
k Yzkoc, Agustin Stahl sayfasını Agustín Stahl sayfasına taşıdı
SpdyBot (mesaj | katkılar)
Botlar
332.980 değişiklik
k →‎Etnolog, botanikçi ve zoolog: Bot: genel dz. ve madde bakımı (hata bildir)
 
(5 kullanıcı tarafından yapılan 7 ara revizyon gösterilmiyor)
13. satır: 13. satır:
| dipnotlar = Dr. Stahl'ın Stahlia cinsi ve onun onuruna adlandırılan beş geçerli türü vardır: Argythamnia stahlii, Senna pendula var. stahlii, Eugenia stahlii, Lyonia stahlii ve Ternstroemia stahlii.
| dipnotlar = Dr. Stahl'ın Stahlia cinsi ve onun onuruna adlandırılan beş geçerli türü vardır: Argythamnia stahlii, Senna pendula var. stahlii, Eugenia stahlii, Lyonia stahlii ve Ternstroemia stahlii.
}}
}}
'''Agustín Stahl''' (21 Ocak 1842 - 12 Temmuz 1917), [[etnoloji]], [[botanik]] ve [[zooloji]] alanlarında çeşitli ilgi alanlarına sahip [[Porto Rikolular|Porto Rikolu]] bir tıp doktoru ve [[Bilim insanı]]dır. Porto Riko'nun [[İspanya]]'dan bağımsızlığını savunmuştur.
'''Agustín Stahl''' (21 Ocak 1842 - 12 Temmuz 1917), [[etnoloji]], [[botanik]] ve [[zooloji]] alanlarında çeşitli ilgi alanlarına sahip [[Porto Rikolular|Porto Rikolu]] bir tıp doktoru ve [[bilim insanı]]dır. Porto Riko'nun [[İspanya]]'dan bağımsızlığını savunmuştur.


== İlk yıllar ==
== İlk yıllar ==
Stahl Aguadilla, Porto Riko'da doğdu ve ailesi Johann Heinrich Christian Stahl ve María Helene Stamm tarafından Antón Adolf August adını aldı. Protestan bir ailede doğdu, yaklaşık üç yaşındayken Aguadilla'da<ref>'''Temas y temitas''', by Haydée Reichard de Cancio, ss. 43-44.</ref> ilk ve orta öğrenimini de aldığı kasabada Katolik inancına göre vaftiz edildi.
Stahl Aguadilla, Porto Riko'da doğdu ve ailesi Johann Heinrich Christian Stahl ve María Helene Stamm tarafından Antón Adolf August adını aldı. Protestan bir ailede doğdu, yaklaşık üç yaşındayken Aguadilla'da<ref>'''Temas y temitas''', by Haydée Reichard de Cancio, ss. 43-44.</ref> ilk ve orta öğrenimini de aldığı kasabada Katolik inancına göre vaftiz edildi.


[[Würzburg]] ve [[Prag]] [[Üniversite|üniversitelerinde]] ([[Prag Üniversitesi|Charles Üniversitesi'nde)]] okudu ve 1864'te [[Tıp doktoru|Tıp Doktoru]] unvanıyla mezun oldu. Mezun olduktan sonra Stahl, [[Bayamón]] şehrinde tıbbi muayenehanesini kurduğu Porto Riko'ya döndü .
[[Würzburg]] ve [[Prag]] [[üniversite]]lerinde ([[Prag Üniversitesi|Charles Üniversitesi'nde)]] okudu ve 1864'te [[Tıp doktoru|Tıp Doktoru]] unvanıyla mezun oldu. Mezun olduktan sonra Stahl, [[Bayamón]] şehrinde tıbbi muayenehanesini kurduğu Porto Riko'ya döndü .


== Etnolog, botanikçi ve zoolog ==
== Etnolog, botanikçi ve zoolog ==
[[Dosya:Stahlimage.jpg|küçükresim|130x130pik| Punica granatum'un Dr. Agustín Stahl sulu boyası.]]
[[Dosya:Stahlimage.jpg|küçükresim|upright=0.45| Punica granatum'un Dr. Agustín Stahl sulu boyası.]]
İş dışında, Stahl'ın doğa sevgisi onu [[etnoloji]], [[botanik]] ve [[zooloji]] alanlarında araştırma ve deneyler yapmaya yöneltti. Ayrıca [[tarih]] ve tarihi araştırma sevgisi vardı.
İş dışında, Stahl'ın doğa sevgisi onu [[etnoloji]], [[botanik]] ve [[zooloji]] alanlarında araştırma ve deneyler yapmaya yöneltti. Ayrıca [[tarih]] ve tarihi araştırma sevgisi vardı.


Stahl, 1883'ten 1888'e kadar 6 fasikül halinde yayınlanan "Estudios sobre la flora de Puerto Rico" (Porto Riko Florası Üzerine Bir Araştırma) yazdı. Stahl'ın yaklaşık 1.330 bitki içeren bitki koleksiyonunun kopyaları dünya çapında çeşitli botanik bahçelerinde bulunabilir. Koleksiyonları, uzmanlar tarafından yapılan çok sayıda çalışmanın temelini oluşturdu ve bunlardan bazıları bilime yeni taksonlar getirdi.
Stahl, 1883'ten 1888'e kadar 6 fasikül halinde yayınlanan "Estudios sobre la flora de Puerto Rico" (Porto Riko Florası Üzerine Bir Araştırma) yazdı. Stahl'ın yaklaşık 1.330 bitki içeren bitki koleksiyonunun kopyaları dünya çapında çeşitli botanik bahçelerinde bulunabilir. Koleksiyonları, uzmanlar tarafından yapılan çok sayıda çalışmanın temelini oluşturdu ve bunlardan bazıları bilime yeni taksonlar getirdi.


Stahl'ın ''[[Libidibia|Stahlia]]'' cinsi ve beş geçerli türü vardır, ''Argythamnia stahlii'', ''Senna pendula var. stahlii'', ''Eugenia stahlii'', ''Lyonia stahlii'' ve ''Ternstroemia stahlii'', onun onuruna adlandırılmıştır.<ref>{{cite web|url=http://ravenel.si.edu/botany/PRFlora/Stahl/index.cfm |title=Flora of Puerto Rico and the Virgin Islands |access-date=2006-09-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060901071918/http://ravenel.si.edu/botany/PRFlora/Stahl/index.cfm |archive-date=2006-09-01 |url-status=dead }}</ref> Stahlia cinsi, tek bir tür olan S. monosperma (Tul. ) Urb., yalnızca Porto Riko ve doğu Dominik Cumhuriyeti'nde görüldüğü bilinmektedir. Porto Riko'da Cóbana Negra olarak bilinen bu tür, şu anda 5 Nisan 1990 tarihli USFW Federal Sicilinde tehdit altında olarak listelenmiştir. Şu sözleri aktarıldı:
Stahl'ın ''[[Libidibia|Stahlia]]'' cinsi ve beş geçerli türü vardır, ''Argythamnia stahlii'', ''Senna pendula var. stahlii'', ''Eugenia stahlii'', ''Lyonia stahlii'' ve ''Ternstroemia stahlii'', onun onuruna adlandırılmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=http://ravenel.si.edu/botany/PRFlora/Stahl/index.cfm |başlık=Flora of Puerto Rico and the Virgin Islands |erişimtarihi=17 Eylül 2006|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060901071918/http://ravenel.si.edu/botany/PRFlora/Stahl/index.cfm |arşivtarihi=1 Eylül 2006|ölüurl=evet}}</ref> Stahlia cinsi, tek bir tür olan S. monosperma (Tul.) Urb., yalnızca Porto Riko ve doğu Dominik Cumhuriyeti'nde görüldüğü bilinmektedir. Porto Riko'da Cóbana Negra olarak bilinen bu tür, şu anda 5 Nisan 1990 tarihli USFW Federal Sicilinde tehdit altında olarak listelenmiştir. Şu sözleri aktarıldı:
{{Alıntı kutusu
{{Quote box
|quote = {{center|<big> "Bilimi seviyorum. Bilim olmasaydı bulunduğumuz yerde olmazdık"</big>}}
|quote = {{center|<big> "Bilimi seviyorum. Bilim olmasaydı bulunduğumuz yerde olmazdık"</big>}}
|width = 50%
|width = 50%
47. satır: 47. satır:


== Sonraki yılları ==
== Sonraki yılları ==
Porto Riko'da [[Noel ağacı|Noel ağaçlarını]] süsleme geleneği, 1866'da Bayamón şehrinde Stahl'ın arka bahçesinde bir ağaç süslemesiyle başladı. Bayamón halkı onun ağacını "El árbol de Navidad del Doctor Stahl" (Dr. Stahl'ın Noel ağacı) olarak vaftiz etti.<ref>[http://www.preb.com/navidad/arbolnav.htm El Primer Arbol de Navidad de Puerto Rico]</ref>
Porto Riko'da [[Noel ağacı|Noel ağaçlarını]] süsleme geleneği, 1866'da Bayamón şehrinde Stahl'ın arka bahçesinde bir ağaç süslemesiyle başladı. Bayamón halkı onun ağacını "El árbol de Navidad del Doctor Stahl" (Dr. Stahl'ın Noel ağacı) olarak vaftiz etti.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.preb.com/navidad/arbolnav.htm |başlık=El Primer Arbol de Navidad de Puerto Rico |erişimtarihi=19 Kasım 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170207113405/http://www.preb.com/navidad/arbolnav.htm |arşivtarihi=7 Şubat 2017 |ölüurl=hayır }}</ref>


Stahl, Porto Riko'nun [[İspanya|İspanya'dan]] bağımsızlık kazanması gerektiğine kesin olarak inanıyordu ve "Partido Autonomista Puertorriqueño" veya Porto Riko Otonomist Partisi'nin bir üyesiydi. Bu grup, tüm siyasi konularda İspanya'yı taklit ederken Porto Riko için ayrı bir siyasi ve yasal kimlik yaratmaya çalıştı. Ancak Stahl'ın siyasi görüşleri nedeniyle İspanya'daki Sivil Doğa Bilimleri Enstitüsü'ndeki görevinden atıldı ve 1898'de İspanya'dan sınır dışı edildi.<ref name="C">Chardon, C. E. 1924. {{lang|es|Haciendo Patria. Homenaje al Dr. Agustín Stahl. Revista de agricultura de Puerto Rico.}} 12(11): 65-84.</ref>
Stahl, Porto Riko'nun [[İspanya|İspanya'dan]] bağımsızlık kazanması gerektiğine kesin olarak inanıyordu ve "Partido Autonomista Puertorriqueño" veya Porto Riko Otonomist Partisi'nin bir üyesiydi. Bu grup, tüm siyasi konularda İspanya'yı taklit ederken Porto Riko için ayrı bir siyasi ve yasal kimlik yaratmaya çalıştı. Ancak Stahl'ın siyasi görüşleri nedeniyle İspanya'daki Sivil Doğa Bilimleri Enstitüsü'ndeki görevinden atıldı ve 1898'de İspanya'dan sınır dışı edildi.<ref name="C">Chardon, C. E. 1924. {{dil|es|Haciendo Patria. Homenaje al Dr. Agustín Stahl. Revista de agricultura de Puerto Rico.}} 12(11): 65-84.</ref>


Stahl, Bayamón şehrinde öldü ve Bayamón Belediye Mezarlığı'na gömüldü. Bayamón şehri, onun eski evini, kendisi ve çalışmaları hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenlerin keyif alacağı bir müzeye dönüştürdü. Porto Rikolu [[Heykel|heykeltıraş]] Tomás Batista, Stahl'ı onurlandırmak için Cayey Üniversitesi'nde bulunabilecek bir büst yaptı.<ref name="C"/>
Stahl, Bayamón şehrinde öldü ve Bayamón Belediye Mezarlığı'na gömüldü. Bayamón şehri, onun eski evini, kendisi ve çalışmaları hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenlerin keyif alacağı bir müzeye dönüştürdü. Porto Rikolu [[heykel]]tıraş Tomás Batista, Stahl'ı onurlandırmak için Cayey Üniversitesi'nde bulunabilecek bir büst yaptı.<ref name="C"/>


== Konuyla ilgili yayınlar ==
== Konuyla ilgili yayınlar ==
60. satır: 60. satır:


== Ayrıca bakınız ==
== Ayrıca bakınız ==
* Porto Rikoluların listesi
* [[Porto Rikoluların listesi]]
* Porto Rikolu bilim adamları ve mucitler
* [[Porto Rikolu bilim adamları ve mucitler]]
* Porto Riko'ya Alman göçü
* [[Porto Riko'ya Alman göçü]]
* Agustín Stahl Stamm Evi
* [[Agustín Stahl Stamm Evi]]
{{Temiz}}
{{Temiz}}


70. satır: 70. satır:


== Dış bağlantılar ==
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.agustinstahl.com/ "Agustin Stahl, The Virtual Museum of Natural History of Puerto Rico", Website]
* [http://www.agustinstahl.com/ "Agustin Stahl, The Virtual Museum of Natural History of Puerto Rico", Website] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170422185719/http://agustinstahl.com/ |tarih=22 Nisan 2017 }}
* [https://web.archive.org/web/20151106203409/http://botany.si.edu/Antilles/PRFlora/Stahl/index.cfm P. Acevedo-Rodrguez, "The Botanical Legacy of Agustín Stahl", National Museum of Natural History, Smithsonian Institution (English)]; also [http://botany.si.edu/Antilles/PRFlora/Stahl/indexspan.cfm Spanish].
* [https://web.archive.org/web/20151106203409/http://botany.si.edu/Antilles/PRFlora/Stahl/index.cfm P. Acevedo-Rodrguez, "The Botanical Legacy of Agustín Stahl", National Museum of Natural History, Smithsonian Institution (English)]; also [http://botany.si.edu/Antilles/PRFlora/Stahl/indexspan.cfm Spanish] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090414063339/http://botany.si.edu/Antilles/PRFlora/Stahl/indexspan.cfm |tarih=14 Nisan 2009 }}.


{{Otorite kontrolü}}
{{Otorite kontrolü}}

17.11, 13 Nisan 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Agustín Stahl Stamm
Doğum21 Ocak 1842(1842-01-21)
Aguadilla
Ölüm12 Temmuz 1917 (75 yaşında)
Bayamón
MilliyetPorto Rikolu
MeslekTıp doktoru, bilim insanı
Dr. Stahl'ın Stahlia cinsi ve onun onuruna adlandırılan beş geçerli türü vardır: Argythamnia stahlii, Senna pendula var. stahlii, Eugenia stahlii, Lyonia stahlii ve Ternstroemia stahlii.

Agustín Stahl (21 Ocak 1842 - 12 Temmuz 1917), etnoloji, botanik ve zooloji alanlarında çeşitli ilgi alanlarına sahip Porto Rikolu bir tıp doktoru ve bilim insanıdır. Porto Riko'nun İspanya'dan bağımsızlığını savunmuştur.

İlk yıllar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Stahl Aguadilla, Porto Riko'da doğdu ve ailesi Johann Heinrich Christian Stahl ve María Helene Stamm tarafından Antón Adolf August adını aldı. Protestan bir ailede doğdu, yaklaşık üç yaşındayken Aguadilla'da[1] ilk ve orta öğrenimini de aldığı kasabada Katolik inancına göre vaftiz edildi.

Würzburg ve Prag üniversitelerinde (Charles Üniversitesi'nde) okudu ve 1864'te Tıp Doktoru unvanıyla mezun oldu. Mezun olduktan sonra Stahl, Bayamón şehrinde tıbbi muayenehanesini kurduğu Porto Riko'ya döndü .

Etnolog, botanikçi ve zoolog

[değiştir | kaynağı değiştir]
Punica granatum'un Dr. Agustín Stahl sulu boyası.

İş dışında, Stahl'ın doğa sevgisi onu etnoloji, botanik ve zooloji alanlarında araştırma ve deneyler yapmaya yöneltti. Ayrıca tarih ve tarihi araştırma sevgisi vardı.

Stahl, 1883'ten 1888'e kadar 6 fasikül halinde yayınlanan "Estudios sobre la flora de Puerto Rico" (Porto Riko Florası Üzerine Bir Araştırma) yazdı. Stahl'ın yaklaşık 1.330 bitki içeren bitki koleksiyonunun kopyaları dünya çapında çeşitli botanik bahçelerinde bulunabilir. Koleksiyonları, uzmanlar tarafından yapılan çok sayıda çalışmanın temelini oluşturdu ve bunlardan bazıları bilime yeni taksonlar getirdi.

Stahl'ın Stahlia cinsi ve beş geçerli türü vardır, Argythamnia stahlii, Senna pendula var. stahlii, Eugenia stahlii, Lyonia stahlii ve Ternstroemia stahlii, onun onuruna adlandırılmıştır.[2] Stahlia cinsi, tek bir tür olan S. monosperma (Tul.) Urb., yalnızca Porto Riko ve doğu Dominik Cumhuriyeti'nde görüldüğü bilinmektedir. Porto Riko'da Cóbana Negra olarak bilinen bu tür, şu anda 5 Nisan 1990 tarihli USFW Federal Sicilinde tehdit altında olarak listelenmiştir. Şu sözleri aktarıldı:

"Bilimi seviyorum. Bilim olmasaydı bulunduğumuz yerde olmazdık"

Yazılı eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Agustín Stahl'ın Porto Riko Bitki Örtüsü Üzerine Notlar (Bölüm 6)

Stahl'ın yazılı eserleri şunları içerir:

  • Porto Riko'nun Bitki Örtüsü Üzerine Notlar
  • Şeker Kamışı Hastalığı Raporu
  • Porto Riko Florası
  • Porto Riko Yerlileri (Tainos)
  • Aguadilla'nın Kuruluşu
  • Bayamón'un Kuruluşu
Standart yazar kısaltması A.Stahl, bir botanik isimden alıntı yaparken bu kişiyi yazar olarak belirtmek için kullanılır.[3]

Sonraki yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Porto Riko'da Noel ağaçlarını süsleme geleneği, 1866'da Bayamón şehrinde Stahl'ın arka bahçesinde bir ağaç süslemesiyle başladı. Bayamón halkı onun ağacını "El árbol de Navidad del Doctor Stahl" (Dr. Stahl'ın Noel ağacı) olarak vaftiz etti.[4]

Stahl, Porto Riko'nun İspanya'dan bağımsızlık kazanması gerektiğine kesin olarak inanıyordu ve "Partido Autonomista Puertorriqueño" veya Porto Riko Otonomist Partisi'nin bir üyesiydi. Bu grup, tüm siyasi konularda İspanya'yı taklit ederken Porto Riko için ayrı bir siyasi ve yasal kimlik yaratmaya çalıştı. Ancak Stahl'ın siyasi görüşleri nedeniyle İspanya'daki Sivil Doğa Bilimleri Enstitüsü'ndeki görevinden atıldı ve 1898'de İspanya'dan sınır dışı edildi.[5]

Stahl, Bayamón şehrinde öldü ve Bayamón Belediye Mezarlığı'na gömüldü. Bayamón şehri, onun eski evini, kendisi ve çalışmaları hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenlerin keyif alacağı bir müzeye dönüştürdü. Porto Rikolu heykeltıraş Tomás Batista, Stahl'ı onurlandırmak için Cayey Üniversitesi'nde bulunabilecek bir büst yaptı.[5]

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • A. Stahl, İspanyolca: Flora De Puerto Rico: Acuarelas De Agustin Stahl Publicadas Por El Fideicomiso De Conservacion De Puerto Rico En Ocasión de su Vigésimoquinto Aniversario.0-9633429-0-8
  • Chardon, CE 1924. İspanyolca: Haciendo Patria. Homenaje al Dr. Agustín Stahl. Revista de agricultura de Puerto Rico. İspanyolca: Haciendo Patria. Homenaje al Dr. Agustín Stahl. Revista de agricultura de Puerto Rico. İspanyolca: Haciendo Patria. Homenaje al Dr. Agustín Stahl. Revista de agricultura de Puerto Rico. 12(11): 65–84.
  • Coll y Toste, C. 1926. İspanyolca: Destierro del Dr. Stahl. Expulsión del Dr. Agustín Stahl de la isla. Boletín Histórico de Puerto Rico. İspanyolca: Destierro del Dr. Stahl. Expulsión del Dr. Agustín Stahl de la isla. Boletín Histórico de Puerto Rico. İspanyolca: Destierro del Dr. Stahl. Expulsión del Dr. Agustín Stahl de la isla. Boletín Histórico de Puerto Rico. Tomo 13: 59–60.
  • Gutierrez de Arroyo, I. 1978. İspanyolca: El Dr. Agustín Stahl, Hombre de ciencia: Perspectiva Humanística [kaynakça ile]. İspanyolca: Universidad de Puerto Rico, Río Piedras .

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Temas y temitas, by Haydée Reichard de Cancio, ss. 43-44.
  2. ^ "Flora of Puerto Rico and the Virgin Islands". 1 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2006. 
  3. ^ International Plant Names Index.  A.Stahl. 
  4. ^ "El Primer Arbol de Navidad de Puerto Rico". 7 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022. 
  5. ^ a b Chardon, C. E. 1924. İspanyolca: Haciendo Patria. Homenaje al Dr. Agustín Stahl. Revista de agricultura de Puerto Rico. 12(11): 65-84.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Agustín_Stahl&oldid=32481615" sayfasından alınmıştır