Kıptîler: Revizyonlar arasındaki fark

Kıptiler - Koptlar
اقباط
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Mısır	15.000.000
Sudan	550.000
Kanada	65.000
Avustralya	75.000
ABD	1.500.000
Diller
	Kıptîce, Arapça
Din
	İskenderiye Kıpti Kilisesi; Ortodoks, Katolik; çeşitli Protestan azınlıklar

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 06.19, 31 Aralık 2021 tarihindeki hâli

Kıptîler veya Koptlar (Yunanca: αιγυπτος - Arapça: اقباط), Mısır'ın eski halkıdır. İskender'in Mısır'ı alması ve İskenderiye şehrini kurması ile beraber Helenistik bir kültür ile etkileşime geçmişlerdir. Kıptîcenin yazımında içerisinde büyük çoğunlukla Yunan harfleri barındıran Kıptî alfabesi kullanılmaktadır. Roma devrinde ağır vergiler altında ezilen Kıptî halkı, M.S. 46'da Mark'ın Mısır'a gelmesi ile Hristiyanlığa geçerler. Bu sefer de Romalılar din baskısı yapmaya başlar, ta ki Bizans dönemine kadar. Konstantinos Hristiyanlığı serbest bırakınca biraz rahatlarlar. 416'da yapılan 4. Ekümenik konsilinde Hristiyan temel meseleleri hakkında anlaşmazlık çıkar ve Hristiyan cemaatinden dışlanırlar. Kendi inanışlarına göre İsa'nın ilahi ve insani yanları birdir, hiç ayrılmamıştır.

Katolikler, Kıptîlerin sapkınlığa düştüğünü söylerler ve devlet dinini Hristiyanlık olarak benimseyen Bizans'tan o kadar baskı görürler ki Araplar saldırdığı zaman Bizanslılar'a yardım etmezler. Araplar geldiği zaman üç yüzyıl rahat ve huzura kavuşurlar. Haçlı Seferleri başladığı zaman Haçlılardan sapkın oldukları ileri sürülerek kıyım görmeye başlarlar.

Osmanlı zamanında kendi hâllerine bırakılıp İslâm hukukuna göre gayrimüslim vergileri olan cizye ve haraçtan mesul tutuldular. Kavalalı Mehmet Ali Paşa zamanında devlette yüksek kademelere kadar çıkarlar. İngiliz egemenliği altında başkaldırıya destek olurlar.

Şu anda Mısır'da 15 milyon civârında Kıptî vardır.

Etimoloji

Hut-ka-Ptah

Kıptîfler, Yunanca bir kelime olan aigyptos'tan gelmiştir. Aigyptos da eski Mısır'ın başkenti olan hikaptah kelimesinin bir türevidir. Günümüzde "kıpt"î kelimesi Hristiyan Mısırlılar'ı tarif etmekle beraber Eski Mısır dilini de (Kıptîce) belirler.

Bununla birlikte, bir diğer görüşe göre de; Aigyptos sözcüğünün açılımı Yunanca Aigos İptios yani Ege'den Sonraki anlamına gelen bileşik kelimeden gelmektedir ki bu kelime coğrafî olarak düşündüğümüzde de şimdiki Yunanistan'dan güneye doğru baktığınızda Ege Denizi'nin ardındaki Mısır'ı simgelemektedir.

Nüfus

Sene	Kıptîler	Toplam Mısır nüfusu
1335	30.000 cizye ödeyen	4.000.000 (1348)^[1]
1668	100.000^[2]	3.000.000?
1840	150.000^[2]	3.000.000^[2]
1907	667,036^[3]	11,183,000
1976	2.315.560^[2]	36,556,000

Kaynakça

Boş kaynak (yardım)

^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
^ ^a ^b ^c ^d "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.

Dış bağlantılar

Kıpti Sanatı, Çokkültürlü bir Sanatsal Üretim Çağı
St Taklahimanot Coptic Orthodox Church - Egypt24 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Coptic Museum
Egypt's Copts After Kosheh21 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Egypt: Minorities and the State
International Religious Freedom Report: Mısır29 Şubat 2012 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi

[1] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.

[nüfus-2] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.

[1]

[2]

[3]

@@ 34. satır: / 34. satır: @@
 ''Hut-ka-Ptah'' <hiero>p:t-H-Hwt-t:pr-kA:Z1-t:niwt</hiero>
-Kıptîfler, [[Yunanca]] bir kelime olan '''aigyptos''''tan gelmiştir. Aigyptos da eski Mısır'ın başkenti olan '''hikaptah''' kelimesinin bir türevidir. Günümüzde "kıpt"î kelimesi [[Hristiyanlık|Hristiyan]] [[Mısırlılar]]'ı tarif etmekle beraber [[Eski Mısır]] dilini de ''([[Mısırca|Kıptice]])'' belirler.
+Kıptîfler, [[Yunanca]] bir kelime olan '''aigyptos''''tan gelmiştir. Aigyptos da eski Mısır'ın başkenti olan '''hikaptah''' kelimesinin bir türevidir. Günümüzde "kıpt"î kelimesi [[Hristiyanlık|Hristiyan]] [[Mısırlılar]]'ı tarif etmekle beraber [[Eski Mısır]] dilini de ''([[Mısırca|Kıptîce]])'' belirler.
 Bununla birlikte, bir diğer görüşe göre de; '''Aigyptos''' sözcüğünün açılımı Yunanca '''Aigos İptios''' yani '''Ege'den Sonraki''' anlamına gelen bileşik kelimeden gelmektedir ki bu kelime coğrafî olarak düşündüğümüzde de şimdiki Yunanistan'dan güneye doğru baktığınızda Ege Denizi'nin ardındaki Mısır'ı simgelemektedir.