Karahindiba: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k 88.235.222.33 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri döndürülerek, CommonsDelinker tarafından değiştirilmiş son sürüm geri getirildi. Etiket: Geri döndürme |
|||
(20 kullanıcı tarafından yapılan 29 ara revizyon gösterilmiyor) | |||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{Kaynaksız|tarih=Şubat 2017}} |
|||
{{Taksobitki |
{{Taksobitki |
||
| ad = Karahindiba |
| ad = Karahindiba |
||
| resim =Taraxacum_officinale_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-135.jpg |
| resim =Taraxacum_officinale_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-135.jpg |
||
| alem = [[Plantae]] |
| alem = [[Bitki|Plantae]] |
||
| bölüm = [[Magnoliophyta]] <br /><small>(Kapalı tohumlular)</small> |
| bölüm = [[Kapalı tohumlular|Magnoliophyta]] <br /><small>(Kapalı tohumlular)</small> |
||
| sınıf = [[Magnoliopsida]] <br /><small>(İki çenekliler)</small> |
| sınıf = [[İki çenekliler|Magnoliopsida]] <br /><small>(İki çenekliler)</small> |
||
| takım = [[Asterales]] |
| takım = [[Asterales]] |
||
| familya = [[Asteraceae]] <br /><small>(Papatyagiller)</small> |
| familya = [[Papatyagiller|Asteraceae]] <br /><small>(Papatyagiller)</small> |
||
| altfamilya = [[Cichorioideae]] |
| altfamilya = [[Cichorioideae]] |
||
| oymak = [[Cichorieae]] |
| oymak = [[Cichorieae]] |
||
15. satır: | 16. satır: | ||
| dış_bağlantılar = {{commons-species|Taraxacum officinale}} |
| dış_bağlantılar = {{commons-species|Taraxacum officinale}} |
||
}} |
}} |
||
'''Karahindiba''' (''Taraxacum officinale''), [[papatyagiller]] (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki [[tür |
'''Karahindiba''' (''Taraxacum officinale''), [[papatyagiller]] (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki [[tür]]ü. Çiçekleri [[sarı]], yaprakları yeşil olsa da bitkinin adına "karahindiba" denilmiştir. |
||
[[Mısır]] ve Kıpçak Türkleri'nin "katagan", Çağatay Türkleri'nin "saçratku" olarak bildikleri bu bitki günümüze "karahindiba" olarak gelmiştir. [[Hindiba]], Arapça kökenli bir kelimedir. Tedavisi için kullanıldığı [[göz]] hastalığı trahomdan kaynaklandığı ileri sürülür. [[Anadolu]]'da acıgıcı, "acıgünek", "güneyik", "çıtlık", "cırtlık" ve "arslandişi" olarak bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı "'''radika'''"dır. |
[[Mısır]] ve Kıpçak Türkleri'nin "katagan", Çağatay Türkleri'nin "saçratku" olarak bildikleri bu bitki günümüze "karahindiba" olarak gelmiştir. [[Hindiba]], Arapça kökenli bir kelimedir. Tedavisi için kullanıldığı [[göz]] hastalığı trahomdan kaynaklandığı ileri sürülür. [[Anadolu]]'da acıgıcı, "acıgünek", "güneyik", "çıtlık", "cırtlık" ve "arslandişi" olarak bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı "'''radika'''"dır. |
||
32. satır: | 33. satır: | ||
<gallery> |
<gallery> |
||
Dosya:Frühling blühender Löwenzahn.jpg|Karahindiba tarlası |
|||
Dosya:Löwenzahn uhf.JPG|Çiçekler |
|||
Dosya:Dandelion clock.jpg|Çiçek kömeçleri |
|||
Dosya:Karahindiba.jpg|Tüy Yapısı |
|||
Dosya:Taraxacum sect Ruderalia08 ies.jpg|Çiçeğe yakından bakış |
|||
Dosya:İstanbulKarahindiba.jpg|Karahindiba çiçeği |
|||
</gallery> |
</gallery> |
||
{{Otorite kontrolü}} |
|||
== Dış bağlantılar == |
|||
[[Kategori:Cichorieae]] |
[[Kategori:Cichorieae]] |
07.31, 2 Ekim 2023 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Karahindiba | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Taraxacum officinale
G. |
Karahindiba (Taraxacum officinale), papatyagiller (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki türü. Çiçekleri sarı, yaprakları yeşil olsa da bitkinin adına "karahindiba" denilmiştir.
Mısır ve Kıpçak Türkleri'nin "katagan", Çağatay Türkleri'nin "saçratku" olarak bildikleri bu bitki günümüze "karahindiba" olarak gelmiştir. Hindiba, Arapça kökenli bir kelimedir. Tedavisi için kullanıldığı göz hastalığı trahomdan kaynaklandığı ileri sürülür. Anadolu'da acıgıcı, "acıgünek", "güneyik", "çıtlık", "cırtlık" ve "arslandişi" olarak bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı "radika"dır.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Karahindiba Nisan ve Mayıs aylarında tüm tarla kıyılarında çayırlık alanlarla yol kenarlarında yetişen, çok yıllık sarı çiçekli otsu bir bitkidir. İçi "kengel" denilen acı bir sütle dolu uzun kazık kökü, rozet halinde tabanda toplanmış olan derin dişli yapraklarını ve yapraklardan daha uzunca olan çiçek saplarını taşır. Bu sapların tepesinde kömeç halindeki altın sarısı çiçekleri ilkbahardan sonbaharın ortasına kadar açar. Daha sonra bu çiçek kömeçleri karahindibanın tohumlarını taşıyan beyaz toplara dönüşürler. Bu beyaz topçukları oluşturan meyve kapçıkları en hafif rüzgarda bile uçup çevreye dağılır. Bitki böylece yaydığı tohumlarıyla çoğalır. Hortum şeklinde kesilip çok güzel ses çıkardığı için bu ismi almıştır.
Bileşimi ve kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Besleyici değeri oldukça yüksek olan Karahindiba, % 5'e varan yüksek bir oranda potasyum içermesinden dolayı, en iyi doğal potasyum kaynaklarından biridir. A vitamini, C vitamini ve nikotinik asit ile kalsiyum ve türlü mineraller yönünden de zengindir. Ayrıca, torexacin, retinol, levulin, inulin gibi bileşikler içerir. Bu nedenle yaprakları salatalara katılıp yenir. Kökü de, yaşken doğranıp salatalara katılır. Kurutulan kökü birçok ülkede öğütülüp acı hindiba kahvesi olarak içilir. Avrupa'nın bazı ülkelerinde ve Hindistan'da tarımı yapılan türleri vardır ve bunların çiçek büyüklüklerinin çapı yedi santimetreye kadar varır. Kök sakızı da denilen bitki, köklerinden çıkan sıvının pıhtılaşıp kurutulmasıyla kauçuk eldesinde de faydalanılır.
Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tüm Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya olmak üzere dünyanın hemen her yerinde görülen yaklaşık 100 çeşidiyle kozmopolit bir türdür.
Resim galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Karahindiba tarlası
-
Çiçekler
-
Çiçek kömeçleri
-
Tüy Yapısı
-
Çiçeğe yakından bakış
-
Karahindiba çiçeği