İçeriğe atla

Hasnaviler: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Neribij (mesaj | katkılar)
2.246 değişiklik
ek bilgiler + kaynak
Kaynaklara göre doğru bilgiler eklendi. Daha önceden çelişen kaynaklar yeniden düzenlendi.
Etiketler: Geri alındı potansiyel vandalizm Görsel Düzenleyici
58. satır: 58. satır:
|slogan =
|slogan =
|ulusal_marş =
|ulusal_marş =
|yaygın_diller = [[Kürtçe]]<ref>http://books.google.fr/books?id=sl4PIeyWriUC&hl=tr</ref>
|yaygın_diller = [[Arapça]]<br/c>[[Farsça]]<br/c>[[Türkçe]]<ref>https://books.google.de/books?id=GtCL2OYsH6wC&pg=PA184&dq=The+turkish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwjM9b_W47zuAhVwMOwKHSGMDCQQ6AEwAHoECAMQAg#v=onepage&q=The%20turkish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half&f=false</ref>
|din = [[İslam]]
|din = [[İslam]]
|para_birimi =
|para_birimi =
106. satır: 106. satır:
}}
}}


'''Hasneviler''' ya da '''Hasanveyhiler''' ([[Arapça]]: '''حسنويون''' Hasnawīyūn, [[Kürtçe]]: '''Hesnewiyan'''), 959 - 1015 yılları arasında bugünkü [[İran]]'ın [[Şehrizor Eyaleti|Şehrizor]], [[Dinaver]], [[Hamedan]], [[Nihavend]] ve [[Ahvaz]] gibi bölgelerde hüküm sürmüş [[Barzikani]] [[Aşiret]]i mensuplarınca vücuda getirilen [[Kürtler|Kürt]]<ref>{{Kitap kaynağı| soyadı = M. Gunter| ad = Michael| başlık = Historical dictionary of the Kurds| url = http://books.google.com/?id=DoNSXwb8D9EC&pg=PA117| yıl = 2011| yayıncı = Scarecrow Press| isbn = 978-0-8108-7507-4 }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı| soyadı = Lokman I. Meho,Kelly L. Maglaughli| başlık = Kurdish culture and society: an annotated bibliography| url = http://books.google.com/?id=sl4PIeyWriUC| yıl = 1968| yayıncı = Greenwood Publishing Group| isbn = 978-0-313-31543-5 }}</ref><ref>Seyfettin Çetin, ''Hasanveyhî Kürt Emirliği (961-1015)'', Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Diyarbakır 2018 (ayrıca: Seyfettin Çetin, ''Hasanveyhî Kürt Emirliği'', Nûbihar Yayınları, 2020)</ref><ref>Hugh Kennedy, The Prophet and the Age of the Caliphates [https://books.google.com.tr/books?id=Kak0CwAAQBAJ&pg=PA215&dq=%22The+Kurdish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half%22&hl=de&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=%22The%20Kurdish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half%22&f=false The Kurdish dynasties which emerged in the second half of tenth century...the Hasanuyids]</ref><ref>Julia Ashtiany, Abbasid Belles Lettres [https://books.google.com.tr/books?id=4sFzGGqA6uoC&pg=PA15&dq=%22like+the+Hasanuyids+of+the+central+Zagros+mountains+or+the+Marwanids%22&hl=en&sa=X&ei=FR73VN-XF4TNygOkm4LIDQ&redir_esc=y#v=onepage&q=%22like%20the%20Hasanuyids%20of%20the%20central%20Zagros%20mountains%20or%20the%20Marwanids%22&f=false like the Hasanuyids of the central Zagros mountains or the Marwanids of Mayyafaraqin were Kurdish]</ref> beyliği. İsmini emirliğin kurucusu olarak kabul edilen Hasanveyh b. Hüseyin el-Berzikanî el-Kürdî’den almıştır.<ref name=":0">Seyfettin Çetin, ''[http://acikerisim.dicle.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11468/4131/Hasanveyh%C3%AE%20K%C3%BCrt%20Emirli%C4%9Fi%20%28961-1015%29.pdf?sequence=1&isAllowed=y Hasanveyhî Kürt Emirliği (961-1015)]'', Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Diyarbakır 2018, s. 27-28</ref>
'''Hasneviler''' ya da '''Hasanveyhiler''' ([[Arapça]]: '''حسنويون''' Hasnawīyūn), 959 - 1015 yılları arasında bugünkü [[İran]]'ın [[Şehrizor Eyaleti|Şehrizor]], [[Dinaver]], [[Hamedan]], [[Nihavend]] ve [[Ahvaz]] gibi bölgelerde hüküm sürmüş [[Barzikani]] [[Aşiret]]i mensuplarınca vücuda getirilen [[Araplar|Arap]]<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.de/books?id=GtCL2OYsH6wC&pg=PA184&dq=The+turkish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwjM9b_W47zuAhVwMOwKHSGMDCQQ6AEwAHoECAMQAg#v=onepage&q=The%20turkish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half&f=false|başlık=Historical dictionary of the Arabs|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=Scarecrow Press|yıl=2011|ad=Michael|soyadı=M. Gunter|isbn=978-0-8108-7507-4}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.de/books?id=GtCL2OYsH6wC&pg=PA184&dq=The+turkish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwjM9b_W47zuAhVwMOwKHSGMDCQQ6AEwAHoECAMQAg#v=onepage&q=The%20turkish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half&f=false|başlık=Arabic culture and society: an annotated bibliography|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=Greenwood Publishing Group|yıl=1968|soyadı=Lokman I. Meho,Kelly L. Maglaughli|isbn=978-0-313-31543-5}}</ref><ref>Seyfettin Çetin, ''Hasanveyhî Arap Emirliği (961-1015)'', Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Diyarbakır 2018 (ayrıca: Seyfettin Çetin, ''Hasanveyhî Arap Emirliği'', Nûbihar Yayınları, 2020)</ref><ref>Hugh Kennedy, The Prophet and the Age of the Caliphates [https://books.google.de/books?id=GtCL2OYsH6wC&pg=PA184&dq=The+turkish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwjM9b_W47zuAhVwMOwKHSGMDCQQ6AEwAHoECAMQAg#v=onepage&q=The%20turkish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half&f=false The Turkish dynasties which emerged in the second half of tenth century...the Hasanuyids]</ref><ref>Julia Ashtiany, Abbasid Belles Lettres like the Hasanuyids of the central Zagros mountains or the Marwanids of Mayyafaraqin were Arabs</ref> beyliği. İsmini emirliğin kurucusu olarak kabul edilen Hasanveyh b. Hüseyin el-Berzikanî es-Sarmâjî’den almıştır.<ref name=":0">Seyfettin Çetin, ''[https://books.google.de/books?id=GtCL2OYsH6wC&pg=PA184&dq=The+turkish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwjM9b_W47zuAhVwMOwKHSGMDCQQ6AEwAHoECAMQAg#v=onepage&q=The%20turkish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half&f=false Hasanveyhî Arap Emirliği (961-1015)]'', Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Diyarbakır 2018, s. 27-28</ref>


Tarihi Cibâl bölgesinde yerleşik olan Berzikanî (veya Berzinî) aşireti lideri Hüseyin el-Berzikanî el-Kurdî (Hasanveyh’in babası), Abbasîlerdeki iktidar çekişmeleri sonucu doğan otorite boşluğundan yararlanarak Dînever ve Şehrezor’da Hasanveyhî emirliğinin temellerini atmıştır. Bu dönemde Hüseyin Berzikanî’nin oğlu ve emirliğin asıl kurucusu olarak kabul edilen Hasanveyh Berzikanî aşirete bağlı askeri birliklerin komutanıydı.<ref name=":0" />
Tarihi Cibâl bölgesinde yerleşik olan Berzikanî (veya Berzinî) aşireti lideri Hüseyin el-Berzikanî es-Sarmâjî (Hasanveyh’in babası), Abbasîlerdeki iktidar çekişmeleri sonucu doğan otorite boşluğundan yararlanarak Dînever ve Şehrezor’da Hasanveyhî emirliğinin temellerini atmıştır. Bu dönemde Hüseyin Berzikanî’nin oğlu ve emirliğin asıl kurucusu olarak kabul edilen Hasanveyh Berzikanî aşirete bağlı askeri birliklerin komutanıydı.<ref name=":0" />


Hasanveyh bin Hüseyin'in 979 yılında ölmesi ile yerine oğlu Bedir bin Hasanveyh geçmiştir. Devletin sınırları Bedir bin Hasanveyh döneminde Ahvaz, Huristan, Berucerd ve Esadabad şehirleri kadar genişledi. Bu başarılar üzerine Bedir'e Abbasi halifesi tarafından "Nasruddin" unvanı verilmiştir.<ref>http://www.xn--krtler-3ya.com/2015/11/kurtlerin-tarihte-kurduklari-devletler.html</ref> Hanedana 1015 yılında [[Annaziler]] son verse de, aile [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklulular]]'dan [[İbrahim Yınal]]ın hücumlarına mağlup olana kadar(1047'de) Sarmaj kalesini yönetmeye devam etti.<ref>{{Web kaynağı |url=http://kurds_history.enacademic.com/214/Hasanwayhids |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Eylül 2018 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20180926014107/http://kurds_history.enacademic.com/214/Hasanwayhids |arşivtarihi=26 Eylül 2018 |ölüurl=hayır }}</ref>
Hasanveyh bin Hüseyin'in 979 yılında ölmesi ile yerine oğlu Bedir bin Hasanveyh geçmiştir. Devletin sınırları Bedir bin Hasanveyh döneminde Ahvaz, Huristan, Berucerd ve Esadabad şehirleri kadar genişledi. Bu başarılar üzerine Bedir'e Abbasi halifesi tarafından "Nasruddin" unvanı verilmiştir.<ref>[https://books.google.de/books?id=GtCL2OYsH6wC&pg=PA184&dq=The+turkish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwjM9b_W47zuAhVwMOwKHSGMDCQQ6AEwAHoECAMQAg#v=onepage&q=The%20turkish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half&f=false Arap Hanedanları]</ref> Hanedana 1015 yılında [[Annaziler]] son verse de, aile [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklulular]]'dan [[İbrahim Yınal]]ın adlı [[Türkler|Türk]] beyi tarafından hücumlarına mağlup olana kadar(1047'de) Sarmaj kalesini yönetmeye devam etti.<ref>{{Web kaynağı |url=http://kurds_history.enacademic.com/214/Hasanwayhids |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Eylül 2018 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20180926014107/http://kurds_history.enacademic.com/214/Hasanwayhids |arşivtarihi=26 Eylül 2018 |ölüurl=hayır }}</ref>


=== Hükümdarlar ===
=== Hükümdarlar ===
123. satır: 123. satır:
* Eb´ü´s Sevk Muhammed bin İyar
* Eb´ü´s Sevk Muhammed bin İyar
* Mühelhel
* Mühelhel
* Surxab bin Muhammed
* Surhâb bin Muhammed
* Sadi bin Eb´ü´s Sevk
* Sadi bin Eb´ü´s Sevk
* Surxab bin Bedir bin Mühelhel
* Surhâb bin Bedir bin Mühelhel
* Eb´ü´l Mansur
* Eb´ü´l Mansur


Sayfanın 19.00, 27 Ocak 2021 tarihindeki hâli

حسنويون
Hasnawīyūn
Hasnaviler
959-1015
Hasnavilerin sınırları
BaşkentSermaç
Yaygın dil(ler)Arapça
Farsça
Türkçe[1]
HükûmetMonarşi
Nasruddin 
• 959
Hasanveyh bin Hüseyin
• 979
Bedir
• 1015
Hilal
Tarihçe 
• Kuruluşu
959
• Dağılışı
1015

Hasneviler ya da Hasanveyhiler (Arapça: حسنويون Hasnawīyūn), 959 - 1015 yılları arasında bugünkü İran'ın Şehrizor, Dinaver, Hamedan, Nihavend ve Ahvaz gibi bölgelerde hüküm sürmüş Barzikani Aşireti mensuplarınca vücuda getirilen Arap[2][3][4][5][6] beyliği. İsmini emirliğin kurucusu olarak kabul edilen Hasanveyh b. Hüseyin el-Berzikanî es-Sarmâjî’den almıştır.[7]

Tarihi Cibâl bölgesinde yerleşik olan Berzikanî (veya Berzinî) aşireti lideri Hüseyin el-Berzikanî es-Sarmâjî (Hasanveyh’in babası), Abbasîlerdeki iktidar çekişmeleri sonucu doğan otorite boşluğundan yararlanarak Dînever ve Şehrezor’da Hasanveyhî emirliğinin temellerini atmıştır. Bu dönemde Hüseyin Berzikanî’nin oğlu ve emirliğin asıl kurucusu olarak kabul edilen Hasanveyh Berzikanî aşirete bağlı askeri birliklerin komutanıydı.[7]

Hasanveyh bin Hüseyin'in 979 yılında ölmesi ile yerine oğlu Bedir bin Hasanveyh geçmiştir. Devletin sınırları Bedir bin Hasanveyh döneminde Ahvaz, Huristan, Berucerd ve Esadabad şehirleri kadar genişledi. Bu başarılar üzerine Bedir'e Abbasi halifesi tarafından "Nasruddin" unvanı verilmiştir.[8] Hanedana 1015 yılında Annaziler son verse de, aile Büyük Selçuklulular'dan İbrahim Yınalın adlı Türk beyi tarafından hücumlarına mağlup olana kadar(1047'de) Sarmaj kalesini yönetmeye devam etti.[9]

Hükümdarlar

  • Hasanveyh bin Hüseyin (959-979)
  • Bedir bin Hasanveyh (979-1015)
  • Hilal bin Bedir
  • Tahir bin Hilal
  • Bedir bin Tahir bin Hilal

Baruni aşiretin başına İyarların geçmesinden sonra

  • Eb´ü´l-feth bin İyar
  • Eb´ü´s Sevk Muhammed bin İyar
  • Mühelhel
  • Surhâb bin Muhammed
  • Sadi bin Eb´ü´s Sevk
  • Surhâb bin Bedir bin Mühelhel
  • Eb´ü´l Mansur

Kaynakça

  1. ^ https://books.google.de/books?id=GtCL2OYsH6wC&pg=PA184&dq=The+turkish+dynasties+which+emerged+in+the+second+half&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwjM9b_W47zuAhVwMOwKHSGMDCQQ6AEwAHoECAMQAg#v=onepage&q=The%20turkish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half&f=false
  2. ^ M. Gunter, Michael (2011). Historical dictionary of the Arabs. Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7507-4. 
  3. ^ Lokman I. Meho,Kelly L. Maglaughli (1968). Arabic culture and society: an annotated bibliography. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-31543-5. 
  4. ^ Seyfettin Çetin, Hasanveyhî Arap Emirliği (961-1015), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Diyarbakır 2018 (ayrıca: Seyfettin Çetin, Hasanveyhî Arap Emirliği, Nûbihar Yayınları, 2020)
  5. ^ Hugh Kennedy, The Prophet and the Age of the Caliphates The Turkish dynasties which emerged in the second half of tenth century...the Hasanuyids
  6. ^ Julia Ashtiany, Abbasid Belles Lettres like the Hasanuyids of the central Zagros mountains or the Marwanids of Mayyafaraqin were Arabs
  7. ^ a b Seyfettin Çetin, Hasanveyhî Arap Emirliği (961-1015), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Diyarbakır 2018, s. 27-28
  8. ^ Arap Hanedanları
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2018. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hasnaviler&oldid=24741153" sayfasından alınmıştır