İçeriğe atla

Ijiraq (uydu): Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Silinmiş şablona verilen bağlantı kaldırıldı
SpdyBot (mesaj | katkılar)
k →‎Kaynakça: Bot: kaynak dz. (hata bildir)
Etiketler: AWB Elle geri alma
 
(7 kullanıcı tarafından yapılan 13 ara revizyon gösterilmiyor)
5. satır: 5. satır:
== Yörünge ==
== Yörünge ==


[[Image:TheIrregulars SATURN PRO GROUPS.svg|thumb|left|300px|Satürn'ün uydularından düzensiz prograd grupları: [[Satürn'ün İnuit grubu uyduları|Inuit]] (mavi) ve [[Satürn'ün Gallic grubu uyduları|Gallic]] (kırmızı). Yörüngelerin eksantrikliği [[apsis|gökada enötesiden]] [[apsis|gökada enberisine]] uzanan sarı kesimler tarafından temsil edilmektedir.]]
[[Dosya:TheIrregulars SATURN PRO GROUPS.svg|küçükresim|sol|upright=1.36|Satürn'ün uydularından düzensiz prograd grupları: [[Satürn'ün İnuit grubu uyduları|Inuit]] (mavi) ve [[Satürn'ün Gallic grubu uyduları|Gallic]] (kırmızı). Yörüngelerin eksantrikliği [[apsis (astronomi)|gökada enötesiden]] [[apsis (astronomi)|gökada enberisine]] uzanan sarı kesimler tarafından temsil edilmektedir.]]


Ijiraq, Kiviuq'e benzer şekilde, Satürn'e ortalamada 451 gün sürede tamamladığı 11,1&nbsp;[[Gm]] mesafedeki yörüngesinde yer alır. Ijiraq'in [[Kozai etkisi]]nde olduğuna inanılmakta: yörüngesinin döngüsel olarak eğimi azalmaktayken egzantrikliği artmakta veya tam tersi şekilde gerçekleşmete. Gökada enötesi yörüngesi 60°'lik bir genlik ile yaklaşık 90° salınım yapar.<ref name="Nesvorny2003">[[David Nesvorný|Nesvorný, D.]]; [[Jose L. A. Alvarellos|Alvarellos, Jose L. A.]]; [[Luke Dones|Dones, L.]]; ve [[Harold F. Levison|Levison, H. F.]]; [http://www.journals.uchicago.edu/AJ/journal/issues/v126n1/202528/202528.web.pdf ''Orbital and Collisional Evolution of the Irregular Satellites''], {{en}}, The Astronomical Journal, '''126''' (2003), s. 398–429</ref><!-- - s. 425 - -->
Ijiraq, Kiviuq'e benzer şekilde, Satürn'e ortalamada 451 gün sürede tamamladığı 11,1&nbsp;[[Gm]] mesafedeki yörüngesinde yer alır. Ijiraq'in [[Kozai etkisi]]nde olduğuna inanılmakta: yörüngesinin döngüsel olarak eğimi azalmaktayken egzantrikliği artmakta veya tam tersi şekilde gerçekleşmete. Gökada enötesi yörüngesi 60°'lik bir genlik ile yaklaşık 90° salınım yapar.<ref name="Nesvorny2003">[[David Nesvorný|Nesvorný, D.]]; [[Jose L. A. Alvarellos|Alvarellos, Jose L. A.]]; [[Luke Dones|Dones, L.]]; ve [[Harold F. Levison|Levison, H. F.]]; [http://www.journals.uchicago.edu/AJ/journal/issues/v126n1/202528/202528.web.pdf ''Orbital and Collisional Evolution of the Irregular Satellites''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200415190214/https://www.journals.uchicago.edu/AJ/journal/issues/v126n1/202528/202528.web.pdf |tarih=15 Nisan 2020 }}, {{İng}}, The Astronomical Journal, '''126''' (2003), s. 398–429</ref><!-- - s. 425 - -->


{{clear|left}}
{{Temiz|left}}


== Fiziki özellikleri ==
== Fiziki özellikleri ==


Ijiraq, Satürn'ün düzensiz uydularından Inuit grubunun bir üyesi olmakla birlikte<ref name="Gladman2001">Gladman, B. J.; [[Philip D. Nicholson|Nicholson, P. D.]]; [[Joseph A. Burns|Burns, J. A.]]; Kavelaars, J. J.; [[Brian G. Marsden|Marsden, B. G.]]; [[Matthew J. Holman|Holman, M. J.]]; Grav, T.; [[Carl W. Hergenrother|Hergenrother, C. W.]]; [[Jean-Marc Petit|Petit, J.-M.]]; [[Robert A. Jacobson|Jacobson, R. A.]]; and [[William J. Gray|Gray, W. J.]]; [http://www.nature.com/nature/journal/v412/n6843/abs/412163a0.html ''Discovery of 12 satellites of Saturn exhibiting orbital clustering''], Nature, '''412''' (Temmuz 12, 2001), s. 163–166</ref>, son gözlemler Paaliaq, Siarnaq ve Kiviuq'dan daha belirgin şekilde kızıl olduğunu ortaya koymuştur. Spektral eğimi (bir kütlenin yansıtması kapasitesinin dalga boyu fonksiyonu olarak ölçüsü) Inuit grubu düzensiz uydular için dik olarak iki katıdır (100&nbsp;nm başına %20), [[90377 Sedna|Sedna]] gibi kırmızı [[Neptün ötesi cisim]]ler için benzer özellikte ama diğer düzensiz uydulara göre durumu bilinmemekte. ayrıca, Ijiraupian (Ijiraqan) spektrumu diğer üç olası su bulunan uydu gibi 0,7&nbsp;[[µm]] ile zayıf emilimi gösterir.<ref name="Grav2006">[[Tommy Grav|Grav, T.]]; ve [[James Bauer|Bauer, J.]]; [http://arxiv.org/abs/astro-ph/0611590 ''A deeper look at the colors of Saturnian irregular satellites'']</ref></small>
Ijiraq, Satürn'ün düzensiz uydularından Inuit grubunun bir üyesi olmakla birlikte,<ref name="Gladman2001">Gladman, B. J.; [[Philip D. Nicholson|Nicholson, P. D.]]; [[Joseph A. Burns|Burns, J. A.]]; Kavelaars, J. J.; [[Brian G. Marsden|Marsden, B. G.]]; [[Matthew J. Holman|Holman, M. J.]]; Grav, T.; [[Carl W. Hergenrother|Hergenrother, C. W.]]; [[Jean-Marc Petit|Petit, J.-M.]]; [[Robert A. Jacobson|Jacobson, R. A.]]; and [[William J. Gray|Gray, W. J.]]; [http://www.nature.com/nature/journal/v412/n6843/abs/412163a0.html ''Discovery of 12 satellites of Saturn exhibiting orbital clustering''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140420045715/http://www.nature.com/nature/journal/v412/n6843/abs/412163a0.html |tarih=20 Nisan 2014 }}, Nature, '''412''' (Temmuz 12, 2001), s. 163–166</ref> son gözlemler Paaliaq, Siarnaq ve Kiviuq'dan daha belirgin şekilde kızıl olduğunu ortaya koymuştur. Spektral eğimi (bir kütlenin yansıtması kapasitesinin dalga boyu fonksiyonu olarak ölçüsü) Inuit grubu düzensiz uydular için dik olarak iki katıdır (100&nbsp;nm başına %20), [[90377 Sedna|Sedna]] gibi kırmızı [[Neptün ötesi cisim]]ler için benzer özellikte ama diğer düzensiz uydulara göre durumu bilinmemekte. ayrıca, Ijiraupian (Ijiraqan) spektrumu diğer üç olası su bulunan uydu gibi 0,7&nbsp;[[µm]] ile zayıf emilimi gösterir.<ref name="Grav2006">[[Tommy Grav|Grav, T.]]; ve [[James Bauer|Bauer, J.]]; [http://arxiv.org/abs/astro-ph/0611590 ''A deeper look at the colors of Saturnian irregular satellites''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170112125513/https://arxiv.org/abs/astro-ph/0611590 |tarih=12 Ocak 2017 }}</ref></small>


== Kaynaklar ==
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{kaynakça}}


{{Satürn'ün uyduları}}
{{Satürn'ün uyduları}}


[[Kategori:İnuit grubu]]
[[Kategori:2000'de keşfedilen astronomik cisimler]]
[[Kategori:2000'de keşfedilen astronomik cisimler]]
[[Kategori:Düzensiz uydular]]
[[Kategori:Düzensiz uydular]]

21.04, 21 Mayıs 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Ijiraq, Satürn'ün düzensiz uydularından biridir. 12 km genişliğindedir ve Satürn XXII olarak da bilinir. Brett Gladman ve John J. Kavelaars'ın takımı tarafından 2000 yılında keşfedildi. Geçici adı S/200 S6'dır, daha sonra 2003 yılında İskandinav mitolojisinden Ijiraq olarak adlandırıldı.

Satürn'e ortalama uzqaklığı 11,1 km'dir. Aynı zamanda yörüngesi Kiviuq'a benzemektedir.

Yörünge[değiştir | kaynağı değiştir]

Satürn'ün uydularından düzensiz prograd grupları: Inuit (mavi) ve Gallic (kırmızı). Yörüngelerin eksantrikliği gökada enötesiden gökada enberisine uzanan sarı kesimler tarafından temsil edilmektedir.

Ijiraq, Kiviuq'e benzer şekilde, Satürn'e ortalamada 451 gün sürede tamamladığı 11,1 Gm mesafedeki yörüngesinde yer alır. Ijiraq'in Kozai etkisinde olduğuna inanılmakta: yörüngesinin döngüsel olarak eğimi azalmaktayken egzantrikliği artmakta veya tam tersi şekilde gerçekleşmete. Gökada enötesi yörüngesi 60°'lik bir genlik ile yaklaşık 90° salınım yapar.[1]

Fiziki özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ijiraq, Satürn'ün düzensiz uydularından Inuit grubunun bir üyesi olmakla birlikte,[2] son gözlemler Paaliaq, Siarnaq ve Kiviuq'dan daha belirgin şekilde kızıl olduğunu ortaya koymuştur. Spektral eğimi (bir kütlenin yansıtması kapasitesinin dalga boyu fonksiyonu olarak ölçüsü) Inuit grubu düzensiz uydular için dik olarak iki katıdır (100 nm başına %20), Sedna gibi kırmızı Neptün ötesi cisimler için benzer özellikte ama diğer düzensiz uydulara göre durumu bilinmemekte. ayrıca, Ijiraupian (Ijiraqan) spektrumu diğer üç olası su bulunan uydu gibi 0,7 µm ile zayıf emilimi gösterir.[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Nesvorný, D.; Alvarellos, Jose L. A.; Dones, L.; ve Levison, H. F.; Orbital and Collisional Evolution of the Irregular Satellites 15 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce), The Astronomical Journal, 126 (2003), s. 398–429
  2. ^ Gladman, B. J.; Nicholson, P. D.; Burns, J. A.; Kavelaars, J. J.; Marsden, B. G.; Holman, M. J.; Grav, T.; Hergenrother, C. W.; Petit, J.-M.; Jacobson, R. A.; and Gray, W. J.; Discovery of 12 satellites of Saturn exhibiting orbital clustering 20 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Nature, 412 (Temmuz 12, 2001), s. 163–166
  3. ^ Grav, T.; ve Bauer, J.; A deeper look at the colors of Saturnian irregular satellites 12 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.